Zweedse woningen behouden voor de toekomst

HALSTEREN - De zes Zweedse woningen aan de Zweedsestraat in Halsteren blijven als het goed is gewoon bestaan. Eerder waren er plannen van Stadlander om vier van de zes woningen te slopen om vervolgens nieuwbouw te plaatsen, maar een lobby van onder andere de Dorpsraad en de Heemkundekring wist dat te voorkomen. "We luisteren naar wat er speelt in de samenleving", stelt Marc van der Steen, bestuurder bij Stadlander.

Ongeveer anderhalf jaar geleden kwam het nieuws naar buiten dat Stadlander het gebied rondom de Zweedsestraat wilde herontwikkelen. Vier van de zes Zweedse woningen zouden daarbij gesloopt worden om vervolgens plaats te maken voor zes nieuwe duurzame woningen. "De Heemkundekring en de Dorpsraad waren meteen van mening dat dat doodzonde zou zijn", stelt Wout Huijgens. "Daarom hebben we een werkgroep opgericht en samen met de gemeente en de Stichting Stadsherstel zijn we gesprekken gaan voeren met Stadlander." En met succes. Na lang beraad, kwam Stadlander met een alternatief. Ze wilden de woningen behouden voor de toekomst, maar dan wilden zij de woningen wel afstoten. "Dat wil zeggen dat ze als woningcorporatie de huurwoningen dus zouden verkopen. In eerste instantie aan de huidige huurders en als zij dat niet willen, dan aan nieuwe bewoners"

Positieve houding

Zodra de woningen verkocht zijn, kan er meteen een gemeentelijke monumentenstatus aangevraagd worden. Daarmee wordt de kans klein dat de woningen in de nabije toekomst gesloopt zullen worden. "De bal ligt nu dus bij de bewoners." Zij zijn in aanloop naar deze bekendmaking allemaal ingelicht over de nieuwe plannen. "Eén woning staat op dit moment al leeg, dus daar moeten we sowieso een nieuwe koper voor vinden. De andere vijf zijn wel bewoond en de huidige bewoners hebben positief gereageerd op ons voorstel", vertelt Marc van der Steen. "Natuurlijk wil dat niet zeggen dat het automatisch lukt om een woning te kopen, maar de positieve houding is er wel vanuit de huurders."

Betekenis

Stadlander trekt nu een half jaar uit om de woningen te verkopen. "Mocht dat niet lukken, dan moeten we weer met elkaar om de tafel en in principe ligt alles dan weer open." Toch snapt Stadlander dat het behouden van deze woningen een wens is van de Halsterse samenleving. "De betekenis van deze woningen is ons natuurlijk niet onbekend", stelt Van der Steen. De woningen zijn immers na de Watersnoodramp in 1953 door Zweden cadeau gedaan aan Halsteren om het leed te verzachten van de mensen die alles verloren zijn. "In Zuid-West Nederland staan zo'n achthonderd van dit soort woningen. Niet alleen van Zweden, maar ook van Oostenrijk, Noorwegen, Finland en zelfs van de Fransen." In Halsteren staan alleen de zes Zweedse woningen en een tweetal Noorse woningen. "Maar bij die laatste staat inmiddels een stenen muur omheen, dus die zijn niet meer als zodanig te herkennen." De Zweedse woningen zijn daarmee als het ware een watersnoodmonument geworden. "Het gaat om die symboliek en daarom mogen die woningen niet verloren gaan."

Symboliek

De komende tijd moet blijken of het plan van Stadlander gaat lukken. De woningcorporatie gaat in ieder geval op zoek naar bewoners die er minimaal twee jaar willen wonen én die de woningen willen behouden in de huidige staat. De gemeente Bergen op Zoom en de werkgroep van onder andere de Heemkundekring en de Dorpsraad gaan vervolgens met de bewoners in gesprek om als collectief op te trekken. Bijvoorbeeld om subsidies aan te vragen voor het verduurzamen van de woningen. "Zodra de woningen verkocht zijn, is het verhaal nog niet af. Eigenlijk moet er ook een bord bij komen te staan die herinnert aan de symboliek. We moeten het verhaal vertellen."