Nel van Gaans: 'We zijn wel bang geweest'

BERGEN OP ZOOM - Bergen op Zoom staat komend weekend volledig in het teken van het herdenken van 75 jaar bevrijding van de stad. De 87-jarige Nel van Gaans-Muhren werd geboren in 1932 en was dus nog maar twaalf jaar tijdens de bevrijding. Veel kan ze zich niet herinneren van die tijd, maar ze heeft nog wel een poëziealbum mét een gedichtje van een Britse soldaat.

Het poëziealbum was Nel van Gaans nooit vergeten, maar ze moest er pas echt weer aan denken toen ze op televisie de officiële start van het herdenkingsjaar zag. "Ik zag op televisie de start van het herdenkingsjaar die in Terneuzen plaatsvond met onder andere koning Willem-Alexander. Dat vond ik zo interessant en toen moest ik aan het poëziealbum denken en ik pakte hem er meteen bij", vertelt Van Gaans.

Korporaal

In het boekje staat een gedicht van de Britse korporaal Howard Lawson-Foster die een tijd bij de familie heeft verbleven. Datum: 6 januari 1945. Veel kan Nel van Gaans zich daar niet meer van herinneren. "Wij waren thuis met zeven kinderen en we moesten steevast om 19.00 uur naar bed. Ik heb hem weinig gezien, maar ik heb hem dus wel gevraagd of 'ie in mijn poëziealbum wilde schrijven."

Kelder

Wel kan Van Gaans zich nog verschillende flarden van de oorlog herinneren. Zo zat er bijna geen ruit meer in de ramen in het huis aan de Zuidsingel 6 en alle ramen waren afgedekt, waardoor er bijna geen licht binnenkwam. "Het was binnen altijd erg donker." Daarnaast zat de familie veel in de kelder. "Er stond ook een boom in de kelder om de boel te stutten." Nel van Gaans-Munster sliep in de kelder samen met haar twee zussen op een provisorisch bed met zakken vol aardappels. "Mijn broer sliep in de badteil en mijn ouders sliepen zittend op de stoel." Daar sliepen ze overigens niet alleen, ook een andere familie uit de straat kwam regelmatig in de kelder schuilen.

Bombardementen

Ook kan Van Gaans zich nog herinneren dat de toren van de Lourdeskerk werd opgeblazen én de bom op het oude politiebureau. "Ik weet nog wel dat we vaak bang waren. We sliepen met z'n drieën in een bed en pakten dan wel elkaars handen vast." Wel ging Nel nog gewoon naar school, maar veel les had ze niet. "De moffen hadden de school afgepakt", herinnert ze zich. Wat veel indruk heeft gemaakt is ook haar vader die een keer op het hoekje van het aanrecht in elkaar gezakt stond te huilen. "Toen had 'ie net te horen gekregen dat zijn broer, pater Muhren, gefusilleerd was."

Pater Muhren

Petrus Johannes Cornelis Muhren oftewel Piet Muhren kwam oorspronkelijk uit Bergen op Zoom, maar was vooral actief in kloosters in België en Limburg. "Hij heeft onder andere geholpen om Joden onder te brengen", vertelt Nel van Gaans-Muhren. Hij werd opgepakt en overgebracht naar Utrecht. Op 9 oktober 1943 werd hij gefusilleerd. Die ochtend schreef hij een brief aan zijn broer, zus en kinderen die ook in het bezit is van Nel van Gaans. "Zojuist krijgen wij bericht dat ons gratieverzoek is verworpen en dat om 08.30 het vonnis voltrokken wordt. We zijn gereed om het offer te volbrengen dat God van ons vraagt." Later in de brief richt hij zich ook tot de kinderen, waaronder Nel. "Een laatste zegen van hun priesteroom. Zeg hun dat ze altijd braaf blijven en denken, dat hun oom priester was en zijn vaderland liefhad." Naar de verzetsheld is uiteindelijk ook het gelijknamige Pater Muhrenplein bij de Cort Heijligerskazerne te Bergen op Zoom vernoemd. "Daar rijd ik twee keer per week langs met de taxi als ik onderweg ben naar Rozenoord. Dan zeg ik altijd: 'Zien jullie dat, dat is vernoemd naar de broer van mijn vader.'", vertelt Nel van Gaans trots.

Bevrijding

De bevrijding van de stad heeft ze als twaalfjarige uiteraard ook meegemaakt en ze vind het dan ook mooi om te zien dat er dit jaar zoveel belangstelling voor is. "Ik was graag zelf ook gaan kijken dit weekend, maar dat kan helaas niet." Ze hoopt dan ook dat er veel beelden uitgezonden worden op televisie. "Dan kan ik er toch een beetje bij zijn."