Infectieziekten door jaren heen

In zijn rubriek ‘Schrijfsel van burgemeester Gerben Dijksterhuis’ is de burgervader van de gemeente Borsele dit keer - heel toepasselijk - in de historie van de infectieziekten gedoken:

Al bijna twee jaar zijn we wereldwijd in de greep van een pandemie. De impact op ons dagelijks leven is enorm. Economisch, maatschappelijk en ook persoonlijk heeft het veel gevolgen. Dit soort pandemieën zijn van alle tijden. En de wijze van bestrijden heeft zich ontwikkeld. Ik vond in ons archief een ‘Verordening tegen de uitbreiding van besmettelijke ziekten in Heinkenszand’ uit 1873.
Mijn voorganger uit die tijd heette Johan Buteux. Hij was burgemeester en gemeentesecretaris van Heinkenszand namens de Liberale Unie. In die tijd waren er net twee grote pandemieën geweest, namelijk de pokken- en tyfusuitbraken. Vanaf 1872 gaf de Epidemiewet de overheid meer bevoegdheden bij de bestrijding van een epidemie. Een van de maatregelen was een meldingsplicht voor artsen wanneer hun patiënt aan een besmettelijke ziekte leed. Ook toen was er veel te doen rondom deze wet. De oppositie was namelijk van mening dat deze wet een inbreuk was op de relatie tussen arts en patiënt. Deze wet leidde tot de bovengenoemde verordening. Anders dan in deze tijd waar we in verordeningen veel zaken regelen, bestond deze uit zes artikelen. Eigenlijk regelde deze verordening de meldingsplicht en het vervoer van een patiënt zo blijkt uit artikel 2:

‘Dit vervoer wordt alleen toegestaan met voorkennis van den burgemeester, in overleg met een geneeskundige en onder geleide der policie’

En zomaar het ziekenhuis verlaten was er ook niet bij, blijkt uit artikel 4:

‘Het zal aan lijders niet geoorloofd zijn het ziekenhuis te verlaten, voor dat door een geneeskundige het gevaar van besmetting voor anderen wordt verklaard geweken te zijn’

Wat dit stukje geschiedenis ons leert, is dat pandemieën van alle tijden zijn. De aanpak hiervan heeft zich in honderdvijftig jaar verder ontwikkeld. Van een verordening van zes artikelen in 1873, naar woorden in 2021, zoals persconferenties, QR-code, hoestschaamte en priklocatie. Voorlopig zijn we nog niet af van dit soort termen. Hoe moeilijk het ook is, het blijft belangrijk om ons samen aan de regels te houden. Alleen samen krijgen we corona onder controle.