Carla Rus wil Slag om Schelde uit vergetelheid halen

GOES - Langzaam maar zeker krijgt de Slag om de Schelde de aandacht die het verdient. De zware gevechten in het zuiden van Nederland zorgden in 1944 voor een doorbraak in de oorlog met Duitsland. “Maar het is altijd een blinde vlek geweest”, zegt schrijver Carla Rus, die het als haar missie ziet om de slag uit de vergetelheid te trekken. Ze heeft in een paar weken tijd twee boeken uitgebracht: het kleine ‘Zeeland bevrijd’ en het omvangrijke ‘Breekbare helden’ over het verzet in Zeeland.

‘Zeeland bevrijd’ is een boekje waarin Carla Rus de gebeurtenissen tijdens de Slag om de Schelde op een overzichtelijke manier op een rijtje zet. Ze hoopt dat mensen door het handzame boekje op een makkelijke manier kennismaken met wat er in de laatste maanden van 1944 allemaal is gebeurd in het zuiden van Nederland.

Tijdlijn

De gevechten in Zeeland, West-Brabant en België om de haven van Antwerpen duurden 85 dagen. De foto’s, kaarten en een tijdlijn in ‘Zeeland bevrijd’ laten het verloop, de zware gevechten en vele verwoestingen zien. In haar tekst maakt Carla Rus het belang van deze slag voor het einde van de Tweede Wereldoorlog duidelijk.

Blind

Ze wilde er graag aandacht aan besteden. “Heel weinig mensen kennen de Slag om de Schelde, zelfs voor sommige historici was het een blinde vlek. De grootste trigger voor mij om meer over deze slag te gaan schrijven was de televisieserie ‘De oorlog’ op NPO2 in 2009. De gebeurtenissen in het zuiden kwamen daarin nauwelijks aan bod. Driekwart eeuw na de oorlog staat de gewonnen slag op Zeeuws grondgebied nog steeds in de schaduw van de verloren slag om Arnhem.”

Verklaringen

Ze heeft tal van verklaringen voor de blinde vlek, maar hoopt vooral dat het dit jaar verandert. Haar boek ‘Breekbare helden. Het verzet in Zeeland 1940-1944’ geeft wat dat betreft goede hoop. In de eerste weken na het verschijnen zijn er veel exemplaren over de toonbank gegaan. In het dikke boek geeft Carla Rus een overzicht van wat Zeeuwen allemaal ondernamen tegen de Duitse bezetter.

Depots

Ze kreeg veel informatie uit eerste hand. Haar vader Jaap Rus zat namelijk ook in het verzet. Hij hield voor de geallieerden de troepenbewegingen, munitiedepots van het Duitse leger, een zendstation ten zuiden van Goes en de Atlantikwall bij Westkapelle in de gaten. Verder hielp hij onderduikers aan distributiebonnen. Haar vader wilde lang niet praten over de oorlog. “Dat begrijp ik wel”, zegt Carla Rus. “Het was een traumatische ervaring voor hem. Want hij heeft hierdoor een paar van zijn beste vrienden verloren.”

Geheugen

Naarmate de jaren vorderden begon hij echter toch te vertellen. Zo’n tien jaar geleden begonnen ze samen te werken aan een boek. “Hij had gelukkig een geheugen als een olifant en wist alles wat er in de oorlog is gebeurd nog precies te vertellen.” Hoewel hij in januari kwam te overlijden heeft hij het eindresultaat nog gezien. “Ik ben blij dat ik hem en veel nabestaanden van andere verzetsmensen nog heb kunnen spreken, net voordat het te laat zou zijn geweest.”

Hoofdpersonen

Naast de verhalen van haar vader beschrijft Carla Rus de verzetsdaden van andere Zeeuwen. ‘Breekbare helden’ is meer dan een historisch relaas. “Ik wilde dat de hoofdpersonen geen abstracte geschiedenisfiguren waren. Ik wilde er mensen van vlees en bloed van maken en beschrijven wat in het verzet gaan met een jong iemand doet.” Door die persoonlijke verhalen hoopt ze ook jongeren te bereiken. “Zo kan ik ze het verhaal intrekken. Wat doet zo’n situatie met je en wat zou jij doen? Dat zijn vragen die ze zichzelf hopelijk stellen. Ik hoop dat ze beseffen hoe gigantisch bijzonder het is dat zij in vrijheid te leven en dat ze dat hebben te danken aan leeftijdsgenoten die in de oorlog hun leven op het spel zetten.”

‘Breekbare helden’ en ‘Zeeland bevrijd’ zijn verschenen bij Het Paard van Troje. ISBN-nummers zijn respectievelijk 978-90-71937-77-4 en 978-90-71937-74-3.