De vergeten Partizaan van de Vloeiweide
Door: Sandra Broosus Column'Alleen je wil is een vlag voor ons'
BREDA - "Frans Schoonens uit Breda is de vergeten partizaan van de Vloeiweide". "Twee weken is hij minstens actief geweest", vertelde Leo Touw, bij leven. "Voor de helft heeft hij de operationele periode van de Post meegemaakt". Heeft hij gekregen wat hij verdiende? Wordt de vergetene op zondag 7 oktober a.s. vermeld tijdens het dodenappel van Wendy en Maaike? Dat zou de leemte opheffen. Leo Touw z.n. was er zeer op gebrand dat dit in enig jaar zou worden rechtgetrokken.
DOOR RINIE MAAS
Want Frans hoorde bij de Post Vloeiweide. Hiermee voegen we aan het boek 'over het verbeten verzet op de Vloeiweide', oktober 2011, een cruciaal feit toe. Frans Schoonens was in al zijn vezels van zijn jonge lijf een prima verzetsman. Hij had een minder sterk gestel maar een gevormde wil.
Schoenmaker
Uit ons onderzoek, waarvan de Bredase Bode eerder gewag maakte, blijkt dat Frans Schoonens als marconist vanaf de eerste herdenking op de Vloeiweide nìet is genoemd.
Toen informanten ook nog een brief van Paul Windhausen aan Frans aan Frans de Kort, de zoon van Jel Goossens, toeschreven sprong Leo Touw voor hem in de bres. "Die Frans is Frans Schoonens".
De vijfde telegrafist van de post Vloeiweide woonde aan de Dijkstraat. Hij was getrouwd. Van beroep schoenmaker. Gehinderd door suikerziekte bleef hij "in de geest" bij de post op de Vloeiweide betrokken tot het einde.
Kegelclub
Op 27 september en nog op 3 oktober, daags voor de overval, schrijft Paul Windhausen hem een hartelijke brief die wordt ondertekend door alle jongens van de post.
Leo Touw: "Frans was een goede vriend van onze Henk. Half september kreeg hij een ziekteaanval en moest naar huis". Hij laat al gauw van zich horen gezien het antwoord van leider Paul Windhausen op genoemde datum.
"Beste Frans, je brief hebben we met plezier gelezen en hopen allen op spoedige beterschap. De zomer is voorbij, en je plaats is ingenomen door een heel ander soort patiënt... We horen wel wat het advies van de dokter is en zullen proberen aan de beterschap bij te dragen." Paul Windhausen. De jongens tekenen mee: Piet Brautigam (49 jaar), Joop de Vries (26), Janus van de Heuvel (34), Broer Touw (31), Jan Nelissen (31), Frans de Visser (33), Henk Hofman ((21), Ko van de Bogaard (23), Joop Bakker (23), Johan Oberg (37 ), Harrie van der Sande (23 ), en Marinus van de Bogaard (22).
Vanwege de gevaarlijke censuur worden, volgens Henk Kierczak, de zoon van de koerierster Leny Kierczak, de brieven geadresseerd aan "de Kegelcub". Het is een door de post bedachte schuilnaam.
Stofjas
Antoon Dirven uit Breda weet nog wat meer over Frans Schoonens. "Hij was wel eens absent", meldt de voormalige supermarktuitbater in Boeimeer. Hij bedoelt dat in de schoenmakerij werd gezegd dat "Frans ziek was".
Antoon Dirven bezorgde er kruidenierswaren.
Hij vertelt: "Frans was mager; droeg een bruine stofjas en had borstelig kort haar. Wij waren vaste klant van de schoenmaker met een gezin van vier kinderen. Dat waren een boel schoenen. Evenredig werden ons leveranties gegund. Voor en in de oorlog was de economie een zelf bedruipend fenomeen. De een kocht bij de ander".
Spreuk
Het gezin bestond uit vader en moeder Schoonens, Riet als oudste dochter, zoon Piet en de jongste dochter Francien. "Het was een goed en hartelijk gezin". Frans Schoonens was een harde werker en een perfectionist. Hij was een zeer vakkundig schoenmaker. Iets wat hem altijd is bijgebleven is de spreuk die in de gang van de woning hing. De nette aansporing tot contante betaling luidde als volgt:
"Schoenen maken is ons vak/Daarvoor deden wij examen/Om de schoen van zool tot hak/Aan uw wens te doen beamen/Maar reparaties klein of groot/Contact betalen wordt beleefd genoot".
Vlag!
Op 3 oktober schrijft Paul Windhausen aan Frans Schoonens zijn tweede brief: "Met plezier horen we, beste Frans, dat je weer de goede kant uitgaat en plannen hebt om terug te komen. Nu moet je eens goed luisteren naar een welgemeenden raad. Je schijnt op eigen verantwoordelijkheid te kunnen komen.
Met andere woorden: de dokter neemt die verantwoordelijkheid zelf niet op zich. Hoezeer ik je plichtsbetrachting ook waardeer, en hoe graag we jou hier in ons gezelschap zouden terugzien, toch ontraad ik je het ten sterkste. De zomer is voorbij, en 't wordt er allemaal niet eenvoudiger door, op elk gebied. Denk dus goed na. Want je wil alleen al is voor ons een vlag".
Voor enkele pelotons van de Poolse bevrijders, komende van de kruising Haagweg/Dijklaan is de Dijkstraat belangrijk geweest om door te stoten naar Beek. Bij Schoonens ontbrak de vreugde over de bevrijding. Frans overleed daarna. Laat kortom de eer voor de post Vloeiweide ook zijn eer zijn.
