Alfons Reichart. FOTO JOHAN DIEPSTRATEN
Alfons Reichart. FOTO JOHAN DIEPSTRATEN Foto: Johan Diepstraten

Pools bevrijder Alfons Raichart ernstig gewond terug naar Turnhout

Door: Sandra Broosus Column

BREDA - "We werkten goed samen. Op Montgomery hadden we niet begrepen". Dat betoog levert Alfons Raichart die, na tewerkstelling aan de Atlantikwall, zich meldt bij de Eerste Poolse Pantserdivisie.

DOOR RINIE MAAS

Als de Poolse bevrijders doorstoten tot aan het Duitse vrouwenkamp Oberlangen is het hen al lang bekend dat de Engelse generaal Montgomery de in hoog aanzien staande Poolse generaal Stanislaw Sosabowski op neerhalende wijze de schuld geeft van het mislukken van de operatie Market Garden.

Front-soldaat

"Zo'n man sabelt je neer als een boerenknuppel, nou daar heb je geen achting voor hoor", zegt Alfons Raichart. Het feit kwam hem als gewond front-soldaat na de oorlog ter ore. Trekken we de archieven na dan geeft Raichart de feiten. Want…de inwoners van de omliggende dorpen waaronder het Dorp Driel, dat het op schrift vastlegde, zagen met eigen ogen dat de uitspraak een grove miskenning was van de moed van de Poolse parachutisten dit vanuit de lucht tussen de Engels grondtroepen en de Duitsers belanden en voor de laatsten een meer dan gewild mikpunt waren.

Sosabowski

Na de bevrijding van Breda ging het gewoon goed tussen de geallieerden onderling. Met thea-time van de Engelsen werd gegrijnsd. Juist door Montgomery, die de moedige Poolse parachutisten diep had beledigd, door het negeren van helder adviezen van Sosabowski, ging alles mis. "Ik haal altijd uit naar Montgomery!", zegt Raichart. "Sosabowski was onze held door de verdediging van Warschau. Montgomery heeft de Polen waarschijnlijk bewust in een verkeerd daglicht gezet om zijn eigen falen te verdoezelen. Ze waren schietschijf door gebrek aan luchtsteun van de Amerikanen of anderen".

Pools of Russisch?

Op de verkeerd gekozen landingsplaatsen hadden ze gebrek aan wapens. Aan generaal Maczek vroeg Monty op een dag welke taal de Polen spraken. Russisch of Pools? Dat hoorde hij later. "Wij wisten trouwens niet eens van het bestaan van de Poolse parachutistenbrigade. Ons werd voorgehouden dat we na de capitulatie met wapens en al, door Duitsland naar Polen zouden gaan. Over die belachelijke vragen dacht ik "Of die man is heel erg dom of hij wist toen niet wat hij zeggen moest".

Verrassingselement

De geschiedschrijving legt zuiver vast wat er mis was met de plannen van Montgomery en dat Sosabowski voor zijn bezwaren ook zeer zwaarwegende argumenten had. De historici "Hij had op voorhand in de gaten dat het fout was om de operatie over meerdere dagen te spreiden. Het verrassingselement ging verloren. Hij zag dat de landingsplaatsen ten zuiden van de brug te ver van de Engelse Doelen waren verwijderd en dat de Poolse brigade de enige groep is die land". Raichart illustreert de menselijkheid en het strategisch inzicht van Sosabowski met een voorbeeld. "Hij was ertegen dat tijdens de landing meteen gevochten moest worden. Dat was tegen dove mansoren".

Verlangen

Naar eerst nu blijkt wist men nauwelijks iets van de oorlogsgebeurtenissen buiten het reilen en zeilen van hun Eerste Poolse Pantserdivisie. Het enorme aandeel in de verovering van Monte Cassino in Italië uitgezonderd. Alfons Raichart: "Je denkt heel anders als je jong bent. Wij verlangden de nazi's te lijf te gaan en verder niks. Het heilige doel was om de Duitsers te verslaan en dan naar Polen toe. Dat denkbeeld stond als een wandschilderij voor ogen. "Ga maar na; de chocolade onder de oorlog bewaarden wij voor de Poolse kinderen als de dagen van vrijheid die zouden komen." Het enthousiasme op 29 oktober 1944 van de Bredase bevolking bij de bevrijding van de stad staat nog altijd op zijn netvlies. Op de vleugels van de Bredase bevrijdingsroes stootten de Polen door.

Gewond

Tijdens de bevrijdingsacties van Sprang Capelle raakt Alfons ernstig gewond en mag hij niet meer mee verder. "In het Capelse Veer ligt mijn bloed, daar groeit het gras beter", zegt hij lachend. Het is nog een hele toer geweest hem zwaar gewond terug naar achteren te loodsen. Hij moest met de boot op de draagbaar over het water nadat ze bericht hadden gekregen waar ze moesten zijn.

Terug naar Turnhout!

Totdat ook die plek werd afgeblazen door getraceerde vijandelijke mijnen. Het resulteerde in een terugtocht naar Turnhout. In een legertent in Engeland is de bevrijder geopereerd waarbij zijn leven aan een zijden draadje hing. De pas uitgevonden penicilline, die hij om de vier uur kreeg toegediend, wekte hem tot leven. Hij bloedde als een rund en tijdens de operatie verloor hij ook veel bloed. "Ik denk dat ik het bloed van een sterke neger heb gekregen. Want ik snap nog niet hoe ik er bovenop gekomen ben. Maar ik heb het overleefd". Na 40-45 spraken Churchill en Stalin de grenzen van het nieuwe Europa af. Geopolitiek! Polen kwam bij Rusland. Raichart kon niet terug naar zijn vaderland!



Blijf op de hoogte van het lokale nieuws uit jouw regio met onze dagelijkse nieuwsbrief