De Stedelijke Muziekschool door de jaren heen
Door: Sandra Broosus Column'Van de Pius naar Nieuw Veste'
BREDA - De stedelijke muziekschool door de jaren heen. Eerst de oudste tijd bij oprichting in 1830. Armand Berlioz, de directeur van deze school, was de neef van Hector Berlioz. Het was voor Hector onverteerbaar dat Camille Moke hem 'gedumpt' had. De neef van Armand kreeg opdrachten van Paganini. Hij won in 1830 de prix de Rome. En toen… tegenslag. De muziekvirtuoos plande uit liefdesverdriet een drievoudige moord met gif flesje en twee pistolen. Een verhaal dat neef Armand Berlioz noch ontkende noch bevestigde. Waardoor ook zijn identiteit iets mythisch kreeg.
DOOR RINIE MAAS
Vóór Armand was Heinrich Umland de directeur van de Bredase muziekschool. Hij gaf de kunstzinnige vorming alhier een zedelijke norm. Hij had omstreeks 1850 reeds een jeugdzangschool en een zang-kweekschool gesticht vanuit het ideaal van de Maatschappij tot het Nut van 't Algemeen. Om de burgers muzikaal wijzer te maken. Govert Dorrenboom, zijn opvolger, was directeur van de school van 1882 tot 1909. En we zien hoe vanaf al destijds 'dezelfden' meerdere karren trekken. Want beiden zijn ook de eerste directeuren van het Bredaas mannenkoor.
Kaart
Een van hun eerste leerlingen van de heer Dorrenboom was de schrijfster Nelly Boudewijns, de componiste van Jantje in Modderstad. Hendrik van Nieuwenhoven bewandelt dezelfde weg met een lichte variant. Hij is directeur van de muziekschool van 1909-1923 èn geen directeur maar dirigent van het Bredaas Mannenkoor. Door Kees Heerkens wordt hij opgevolgd. Voluit heet dan de muziekschool "Bredase muziek-en balletschool". Gaandeweg was er dus behoefte om meer te bieden aan kunst en cultuur. Er is een kaart nodig om aan te duiden waar de stedelijke muziekschool wel niet gevestigd is geweest voordat de gloednieuwe Nieuwe Veste aan de Molenstraat verrijst.
Opvallendheden
Andere opvallendheden zijn vermeldenwaard, zoals in 1909 toen er plannen waren van het stichtingsbestuur om de school op te heffen. Misschien zijn al die verhuizingen kenmerk en redding van de Muziekschool geweest. In 1923 kon een eigen gebouw betrokken worden aan de Visserstraat en de plannen de school op te heffen werden schielijk ingetrokken. Andere directeuren in de moderne tijd zijn Hein Zomerdijk en Leo Hanssen aan de Fatimastraat 190 en Catharinastraat 23, die vanaf 1963 de muziekschool onder zijn hoede heeft.
In de jaren zeventig van de vorige eeuw vallen constructief de namen van mannen die u en ik gekend hebben: directeur Nico Schrama en adjunct directeur Ad van Kalmthout. Zij nemen de leiding op zich. De stedelijke muziekschool wordt gevestigd aan de Haagdijk in een nog niet gesloopt restant van de Pius. Haar bestaan wordt vanaf nu ook als een gemeente taak gezien. De opmaat naar Nieuwe Veste.
Pius
De school valt onder de dienst Welzijn, sector Cultuur o.l.v. mr. Cor Bolwerk. Is het een befaamde truc om van oude documenten en afspraken, zoals het opdoeken van de school, af te geraken door te verhuizen? Maar nergens was de huisvesting ideaal en ze was het evenmin toen de muziekschool haar intrek nam in restant 'de Pius' aan de Haagdijk 144. De buurman was stokdoof maar hij klaagde voortdurend over geluidsoverlast en een onderzoek van de dokter wees uit dat de muziek van docenten en leerlingen zijn gehoor wel degelijk bereikten maar niet in de veronderstelde vorm en uitvoering. Zoiets lijkt een bagatel maar er zijn wetten dat buren niet gehinderd mogen worden.
Para
Mevrouw Knibbeler is muzieklerares en Jacques Maassen geeft aan de jongens en meisjes een toelichting op een muziekstuk tijdens een tentoonstelling in het te slopen restant Pius. Zij hebben met bas, gitaar en slagwerk een uitwijkmogelijkheid en podium in jongerencentrum Para. Nico Schrama, de directeur in 1975 vindt een verblijf langer dan drie jaar onverantwoord. Hij benadrukt dat in 1983. Nieuwbouw dus! Na de verhuizing naar de Nieuwe Veste worden enorme stappen gemaakt in kunstzinnige vorming.
In 2001 schrijven 60 Bredanaars zich in. Benny Ludeman geeft les. Er wordt geëxposeerd door o.a. de beeldend kunstenaars Fien Bergmans en Tineke de Laat. Er zijn voorleeswedstrijden voor de scholen. Componist Jan van Dijk laat zich gelden. Een toneelgroep treedt op voor medewerkers Sociale Zaken met 'orkaan Cola' voor betere begeleiding in de bijstand. Zang, ballet, muzieklessen. Het aanbod groeit.
Gifvaraan!
En tot slot de neef van Armand, Hector Berlioz. Wat was er van waar dat die gifvaraan van Rome naar Parijs was gegaan met twee pistolen en een flesje gif? Dat zijn verloofde Camille Moke hem had laten zakken was niet te verkroppen. Zijn plan was Camille, haar moeder en zichzelf te vermoorden. Hector was echter in de herbergen van Nice blijven steken en had er plezier gehad 'voor jaren', luidde zijn relaas. Voor Camille tien 'andere schonen' had ie gemerkt. Geen moord! Zelfs geen zelfmoord!
