Van links naar rechts ontwerper Cees Jochems, voorzitter Frans de Nijs van het museum en burgemeester Miranda de Vries.
Van links naar rechts ontwerper Cees Jochems, voorzitter Frans de Nijs van het museum en burgemeester Miranda de Vries. Foto: Peter Houtepen

Koppermaandagprent in teken van 75 jaar bevrijding

Door: Peter Houtepen Algemeen

ETTEN-LEUR - Burgemeester Miranda de Vries heeft maandagochtend in het Nederlands Drukkerij Museum in Etten-Leur de Koppermaandagprent in ontvangst genomen. Naar goede gewoonte gebeurde dat weer op de eerste maandag na Driekoningen. 

Het maken van de Koppermaandagprent is een aloude traditie van het Nederlands Drukkerij Museum. Het thema van de prent is dit keer 75 jaar bevrijding. Het ontwerp is van Cees Jochems, secretaris van het museum, en gedrukt in drie kleuren door Cees Mathijssen op een Korrex proefpers uit 1961 uit het eigen Grafisch Druk Atelier. 

Tekst

De tekst op de Koppermaandagprent verwijst naar het 5 mei nummer van 1945 uit dagblad De Tijd. Op die dag kwamen er twee edities uit van het nummer 32.930, waarvan de laatste uitgave gedrukt is met de tekst 'HEDENOCHTEND CAPITULATIE'. Een originele uitgave van dit 5 mei nummer is nagenoeg niet meer te vinden en zeer zeldzaam. "Enkele jaren geleden is de drukvorm van deze unieke uitgave teruggevonden door André de Rijck op een beurs", legt Cees Jochems uit. "André heeft de uitgave in bruikleen afgestaan aan ons museum, onder andere voor het drukken van deze prent." 

Drukkersgilden

Op de eerste maandag na Driekoningen hielden alle drukkersgilden van Nederland vroeger traditioneel een feestdag. De naam stamt waarschijnlijk van 'kopperen', dat 'feest vieren' betekent. Koppermaandag werd in de eerste helft van de vijftiende eeuw voor het eerst genoemd, maar is waarschijnlijk nog ouder. Toen in de achttiende eeuw de drukkersgilden werden afgeschaft, werd de traditie van deze feestdag in stand gehouden onder de drukkers. De gezellen van de drukkers drukten als proeve van vakbekwaamheid een speciale prent met een heilwens erop, de Kopperprent, die zij op Koppermaandag aan de meester-drukkers en de eigenaar van de drukkerij overhandigden. In de negentiende eeuw werden de Kopperprenten aan relaties gestuurd als geschenk.

Ere

In de loop van de twintigste eeuw ging het ritueel vrijwel verloren, doordat men in plaats van Koppermaandagprenten kerst- en nieuwjaarskaarten ging versturen. Na de Tweede Wereldoorlog werd het gebruik deels weer in ere hersteld. In 1948 gebeurde dat in Haarlem, daarna vanaf 1949 in Drenthe en later ook in Noord-Brabant, waaronder sinds 1976 in Etten-Leur.



Blijf op de hoogte van het lokale nieuws uit jouw regio met onze dagelijkse nieuwsbrief