Tomado was één van de eerste fabrieken op Vosdonk.
Tomado was één van de eerste fabrieken op Vosdonk. Foto: Collectie Jan uten Houte

Erfgoedverenigingen tegen sloop Tomado: ‘Moet gemeentelijk monument worden’

Door: Monique Jansen OUD Cultuur

ETTEN-LEUR - De Adviescommissie Cultuurhistorische Bebouwing, Heemkundekring Jan uten Houte en erfgoedvereniging Heemschut kanten zich tegen de sloop van de Tomado-fabriek op industrieterrein Vosdonk. Het voormalige fabriekscomplex wordt in etappes gesloopt. De grond wordt dan uiterlijk begin 2022 schoon opgeleverd aan de gemeente. 

Heemschut vraagt de gemeente om de fabriek aan te wijzen als gemeentelijk monument. “Het complex dateert uit 1955 en is onder architectuur gebouwd naar ontwerp van architect Hugh Maaskant: de belangrijkste naoorlogse architect voor grote opdrachten zoals bedrijfsgebouwen. De fabriek is een icoon van de industrialisatie na de Tweede Wereldoorlog en is een toonbeeld van de nieuwe, schone industrie. De fabriek werd niets voor niets geopend door Prins Bernard”, legt Tom van Eekelen namens Heemschut uit in een brief. 

Fabrieksicoon

Hij wijst erop dat Tomado in 2006 al is geïnventariseerd als een belangrijk fabrieksgebouw uit de periode 1945-1965. In 2014 zou het pand op de gemeentelijke monumentenlijst hebben gestaan na een positief advies van de monumentencommissie. In 2015 werd dit besluit na een bezwaar van de eigenaar ongedaan gemaakt. Van Eekelen vraagt om heroverweging: “Wij vinden het niet meer dan logisch dat het gebouwd wordt beschermd waarna nagedacht kan worden over een passende herbestemming. Dit gebouw is een zelfde cultuurhistorisch fenomeen als Philips in Eindhoven.”

Bescherming gebouw

Secretaris Julia Bakker van de Adviescommissie en secretaris Wim Buijs van de heemkundekring vragen ook bescherming van het gebouw. Daarnaast kondigen zij aan alle stukken te willen gaan opvragen in het kader van de Wet Openbaar van Bestuur (WOB) om na te gaan waarom het Tomado-complex niet op de gemeentelijke monumentenlijst is geplaatst. “Wij vinden het onbegrijpelijk dat het college met de huidige eigenaar in overleg is gegaan over het volledig slopen van de gebouwen op het terrein en dat daarbij de eerdere advisering voor het plaatsen van het pand of een gedeelte daarvan op de monumentenlijst niet de basis is geweest, te meer omdat er geen sprake is van een bodemverontreiniging waarbij van humane spoed sprake is.” In de Tomado-fabriek werden van 1955 tot 1982 huishoudelijke hulpmiddelen gemaakt van draadstaal. Van 1986 tot 2018 zat Fri-Jado in het pand.



Blijf op de hoogte van het lokale nieuws uit jouw regio met onze dagelijkse nieuwsbrief