Een van de laatste krantenpagina's uit 1975 die opgemaakt werd met boekdruk. FOTO CEES JOCHEMS
Een van de laatste krantenpagina's uit 1975 die opgemaakt werd met boekdruk. FOTO CEES JOCHEMS

Hoe werd vroeger een krantenpagina gemaakt?

Door: Peter Houtepen Algemeen

ETTEN-LEUR - De krant die dagelijks of wekelijks bij u in de brievenbus valt, wordt vandaag de dag relatief snel gemaakt. Hoe anders was dat in het verleden. U staat er waarschijnlijk niet zo bij stil, maar een krant maken, laat staan een pagina voor een krant, was in het boekdruktijdperk een enorme klus.

Een zetter was per pagina bijna een hele dag bezig. De tekst werd gezet op een Linotype regelzetmachine, van een foto werd een cliché gemaakt en vervolgens werd de pagina 'opgemaakt' tot één geheel. Vervolgens werd er een stype (ronde drukvorm) van gemaakt, zodat deze zogezegd drukklaar was voor de krantenpers.

Krantenhoek

Hoe dat allemaal in zijn werk ging is te zien in het Nederlands Drukkerij Museum in Etten-Leur, dat in de maand mei naast de gebruikelijke weekopenstelling ook twee zondagen zijn deuren openzet, namelijk op 6 en 27 mei. U kunt het allemaal zien in de krantenhoek van het museum. Ook zijn hier regelzetmachines te bewonderen.

Zelf

Op de begane grond bevindt zich de drukkerszaal met werkende drukpersen. "Hier is het mogelijk om zelf afdrukken te maken op een tweehonderd jaar oude drukpers", zegt secretaris, coördinator en vrijwilliger Cees Jochems van het Nederlands Drukkerij Museum. Hoe een drukkerijtje gerund werd in de twintigste eeuw is te zien in 'het oude drukkerijtje' uit de jaren veertig. Deze is voorzien van zetbokken, gevuld met loden letters en oude drukpersen. "Kinderen gaan bij een bezoek aan ons museum aan het gang met losse letters en diverse drukpersen. We zijn dus ook een doe-museum."

Kunstwerken

Op de bovenverdieping zijn ook nog unieke kunstwerken te bewonderen van Afke Posthuma (Ecoprint) en Anne Fey (boekvouwkunst). De werken van beide kunstenaressen zijn origineel te noemen en zelden vertoond in Nederland.

Ecoprint is een ecologische techniek, waarbij plantaardige voorwerpen worden gebruikt als verfbron. Bladeren, twijgen, wortels en houtbast worden op papier of textiel gelegd, waarna het gekookt of gestoomd wordt.

Anne Fey is naast kunstenares ook wiskundige. Onder het pseudoniem Schaduwlichtje maakt ze kunst van boeken, die anders bij het oud papier zouden belanden. Door het geduldig vouwen, inknippen, buigen of krullen van de pagina's ontstaan steeds andere en altijd verrassende driedimensionale effecten. De ideeën komen overal vandaan, vaak is het haar nieuwsgierigheid naar de grenzen van wat er mogelijk is de leidraad tot een nieuw kunstwerk.

Open

Het Nederlands Drukkerij Museum is te vinden aan de Leeuwerik 8 in Etten-Leur en is open op dinsdag tot en met vrijdag van 13.00 tot 16.30 uur en op zondagen 6 en 27 mei eveneens van 13.00 tot 16.30 uur.

Meer informatie is terug te vinden op de website van het museum: www.nederlandsdrukkerijmuseum.eu



Blijf op de hoogte van het lokale nieuws uit jouw regio met onze dagelijkse nieuwsbrief