Pastoor Hellemons heeft Oudenbosch voor altijd op de kaart gezet

OUDENBOSCH – De plaats Oudenbosch is in de verre omtrek te herkennen aan twee koepels. Hoe Oudenbosch in korte tijd is gegroeid naar een historie, die in lengte der jaren nog zichtbaar zal zijn, vertelde Mark Buijs tijdens zijn lezing ‘De verwezenlijking van een Roomse droom in Oudenbosch’ in De Pilaar. Het recent aangelegde Parelpad in Oudenbosch verwijst daadwerkelijk naar de parels die één voor één, vaak met veel moeite en hun eigen verhalen, zijn gebouwd.

DOOR CLAUDIA KOOLE

Wie door Oudenbosch over de Markt rijdt, ontkomt er niet aan. De imposante basiliek, als kopie van de Sint Pieter in Rome, is een niet weg te denken beeld. En niet alleen de Stichting Promotie Basiliek Oudenbosch wil de (religieuze) schoonheid tonen in deze plaats. Ook gemeente Halderberge werkt al een poos aan plannen om bijvoorbeeld ‘Tourtje Halderberge’ te ontwikkelen waarbij verschillende bezienswaardigheden met elkaar verbonden worden door een speciale wandelroute.

Italiaanse invloeden Maar hoe je het ook noemt, het huidige Parelpad of een toekomstig Tourtje Halderberge, ooit begon Oudenbosch een gezicht te krijgen met Italiaanse invloeden. En dan met name invloeden uit Rome en het Vaticaan, dankzij pastoor Willem Hellemons. In 1829 vertrekt de geboren Roosendaler naar Rome en in 1833 wordt hij gewijd als priester om uiteindelijk in 1834 in Oudenbosch aan te komen bij pastoor Hellemans (slechts één letter verschil). Vanaf 1835 gaan er vele ballen rollen wat heden ten dage tot de historie van Oudenbosch behoort.

Bouwput Het begon met het Latijns College, een particuliere elitaire school. Daarna volgde pensionaat Sint Anna, het Instituut Saint Louis, de Vincentiusbouw met Albano, de Aloysiusbouw met – toren en de Grote Cour, Tivoli, een nieuwe parochiekerk die pas in 1912 de naam basiliek mocht dragen, Frascati, de Groote Sociëteit, het St. Elisabethgesticht, externaat Saint Louis tot aan Mentana en Monte Libretti. De Italiaanse benamingen vlogen mensen om de oren en Oudenbosch was rond 1866 één grote bouwput. Pastoor Hellemons had een ideaal. Hij wilde een eigen Roomse wereld scheppen en dat deed ie.

Sint Pieter Architect P.J.N. Cuypers, mede bekend van de bouw Bovendonk in Hoeven, Kasteel de Haar in Haarzuilens, het Rijksmuseum en station in Amsterdam, werd door Hellemons naar Rome gestuurd. Hij moest daar schetsen gaan maken van de Sint Pieter, want die moest ook in Oudenbosch komen te staan. De voorgevel, zoals we die nu kennen, wordt pas voltooid in 1892, acht jaar na het overlijden van pastoor Hellemons. Dat hij heel veel in beweging heeft gezet is duidelijk.

Blijven dromen Pastoor Hellemons kon zijn droom achterna gaan, omdat er ruim 150 jaar geleden veel geldschieters waren zoals de toenmalige burgemeester van den Dries met zijn steenrijke vrouw Anna van den Dries – Melort. Het was toen heel gewoon om als rijkaard de wensen van een pastoor te vervullen “ter liefde Gods”. Dat blijkt anno 2016 achterhaald. Toch houdt gemeente Halderberge het droomgehalte hoog voor haar burgers. Op 3D-avonden mogen burgers dromen, denken en doen over de toekomst van hun gemeente en speelt overheidsparticipatie daarbij een hele belangrijke rol zoals is gebleken tijdens pilotsessies. De invloeden van pastoor Hellemons zijn kennelijk nog steeds aanwezig om dromen te blijven volgen.

Oudenbosch is in de verre omtrek te herkennen aan twee koepels waarvan Saint Louis er eentje is. ARCHIEFFOTO