Zeeuwse knoppen van glas

MIDDELBURG - Het Museum of Modern Art in New York, Design Museum London, Kunsthal Rotterdam, het Groninger Museum, Galerie T Middelburg: het lijkt een onwaarschijnlijke opsomming, maar het is er een die nu gegeven kan worden. Het werk van glaskunstenaar Arnout Visser is over heel de wereld te zien. Visser, die zichzelf graag omschrijft als ‘vormvinder’, stond samen met designers als Richard Hutten, Piet Hein Eek en Eibert Draisma aan de basis van het succes van Droog Design in de jaren 90, waarvoor hij iconen als de Salad Sunrise en de Optic Glasses ontwierp. Sinds kort exposeert hij ook in zijn geboorteplaats Middelburg. 

In de galerie aan de Vismarkt exposeert Visser onder meer Zeeuwse knoppen van glas. Ze zijn gemaakt in Tsjechië, in samenwerking met twee meesterglasblazers uit dat land. Op 8 augustus was de kunstenaar, die al jaren in Arnhem woont en werkt, even terug in de stad waar hij opgroeide. In de galerie legde hij uit waarom hij graag werkt met glas. “Met een goede glasblazer en een helder idee kun je de meest geweldige dingen maken van glas, geen ander materiaal heeft dit in zich. Glas heeft spectaculaire fysische gedaantes en eigenschappen. Bij kamertemperatuur is het hard, maar vanaf 700 graden Celsius wordt het week en buigbaar. Je kunt het dan vormen en opblazen. Zo ontstaan gave transparante vormen, zonder bevestiging. Daardoor kan een gedachte kraakhelder worden uitgevoerd in glas. Na het blazen moet het glas heel langzaam afkoelen, anders knalt het voor je ogen kapot.”

Russische munt
Gevraagd naar de glazen Zeeuwse knoppen die hij Middelburg exposeert zegt hij: “de Zeeuwse knop is géén rotatievorm, dat wil zeggen dat deze dus niet met een standaardmethode geblazen kan worden. Om toch de vorm met de afdruk van de Zeeuwse knop te maken hebben we een dubbele mal-techniek ontwikkeld waarbij de binnenmal de negatieve vorm van de Zeeuwse knop heeft. Deze mal kan draaien in een houten buitenmal. De combinatie van de twee mallen levert de totale vorm. We hebben een aantal proeven en tests gedaan om deze techniek onderen de knie te krijgen. En juist al die testvormen nodigen weer uit om daarmee verder te experimenteren. Ik heb de vormen gevuld met verschillende vloeistoffen en pigmenten. Het is magisch om te zien hoe lampenolie en water keurig scheiden; olie drijft op water. Ik heb geëxperimenteerd met verschillende pigmenten en metaalpoeders die oplosbaar zijn in water of olie. Zo zie je bijvoorbeeld twee soorten vloeibaar ‘metaal’ in een Zeeuwse knop. Een andere proef is gevuld met wat water; de glazen vorm kan drijven in een vijver; door het verschil in temperatuur van het vijverwater en de omgevingstemperatuur, dag en nacht, zal de binnenkant beslaan of juist weer helder worden. Interactief met de verschillende temperaturen van water en de lucht. Verder nóg een proef, met kleur: blauwe olie die drijft op geel water; de vloeibare vlag van Oekraïne; die vorm heb ik afgesloten met een inmiddels waardeloos geworden Russische munt. Met de opgedane kennis hebben we vervolgens een serie Zeeuwse knop-kappen gemaakt voor mijn Big Mushroom lampen, alles speciaal voor de expositie in Middelburg.”