Raadhuis Willemstad oudste van gemeente
Door: Ties Steehouwer AlgemeenWILLEMSTAD – Het stadhuis op de Parade bij de haven in Willemstad werd in 1587 opgeleverd. Oorspronkelijk wilde Prins Maurits in de nog jonge vestingstad dat er binnen de wallen een kerk en een raadhuis zou komen maar de financiële situatie liet dat niet toe zodat er een soort multifunctioneel gebouw werd ontworpen met een toren en een luidklok. Lang werd er niet gekerkt omdat in 1607 de Koepelkerk in gebruik werd genomen.
De kleine klok werd overgebracht naar de nieuwe kerk en de grote bleef gewoon hangen. Deze klok stamt vermoedelijk uit de twaalfde eeuw en is daarmee wellicht de oudste luidklok van Noord-Brabant. In 1943 namen de Duitsers hem mee maar hij werd niet tot wapentuig omgesmolten en in 1945 weer in de toren gehangen. Tot 1587 vergaderden de schepenen in een herberg en werd de administratie bij de secretaris thuis gedaan. Het jaar daarvoor had prins Maurits een bedrag van zeshonderd gulden toegezegd als bijdrage voor de bouw van een kerk, toren en uurwerk. Maar voor een kerk én een door hen gewenst raadhuis was geen geld. De oplossing werd gevonden door een raadhuis te bouwen met toren, luidklok en uurwerk waarin ook kerkdiensten konden worden gehouden.
2400 gulden
Naast de zeshonderd gulden van de prins moest de magistraat nog vierentwintighonderd gulden ten laste van de stadskas opbrengen. Die was echter leeg en men kreeg toestemming van de prins dit bedrag op de minst schadelijke wijze door de ingezetenen te laten opbrengen. Zelf reserveerde hij het 'gevangenhuis' onder de toren en het kamertje tussen de roepstoel en het uurwerk om er charters en andere papieren in op te bergen. Niet bekend is wie het ontwerp voor het raadhuis maakte.
Veranderingen
Al snel na de ingebruikneming werden er aan het oude raadhuis, zoals ze in Willemstad zeggen, veranderingen aangebracht. In 1620 werd het, tot dan toe eenvoudige, gebouw verfraaid met een Vlaamse gevel, naar een ontwerp van Frans Leenwijsse. Er kwamen enkele dakvensters in de nieuwe kap en de zolder ging fungeren als bewaarplaats voor "gereedschap van oorlog", zoals hellebaarden en dergelijke.In de toren bevond zich ook een roepstoel, voorzien van een bakstenen stergewelf. De boven de roepstoel aangebrachte wapensteen werd in 1798, tijdens de Bataafse Republiek verwijderd.
Semafoor
In 1786 onderging het gebouw een algehele restauratie, waarbij de oude stenen moesten worden schoongemaakt opdat het gebouw "één egale, uniforme en sierlijke couleur" zou bekomen. In 1812 werd de torenspits afgebroken en op de toren een semafoor van Chappe geplaatst, welke in 1815, na de val van Napoleon, weer verwijderd werd, waarop de spits werd herbouwd.
|
Luitklok
Justitia Boven in de voorgevel staat in een nis het beeld van Vrouwe Justitia met zwaard en weegschaal in de handen. Dat beeld staat voor recht en gerechtigheid. Het zwaard van de scherprechter is hier meermalen gehanteerd. In 1973 verloor het zijn functie als stadhuis aan het gerestaureerde Mauritshuis en het werd in 1999 door de nieuwe gemeente Moerdijk verkocht. Na een aantal jaren leegstand en verwaarlozing werd het gebouw gekocht door mevr. Böhm, ook eigenaresse van het Arsenaal, die het pand in 2003/2005 prachtig liet restaureren. Op 26 november 2005 werd het oude raadhuis in al zijn oude glorie officieel geopend door de laatst zittende burgemeester van dit raadhuis, de heer J.H. Reinders. Verleden jaar is het verkocht aan makelaar Piet van de Erve. |
