Vijgenpitten leggen mediterraanse contacten bloot

KRUININGEN - De rol van een wesp heeft de vondst van restanten van vijgen bij archeologisch onderzoek bij het Oude Plein in Kruiningen een stuk interessanter gemaakt.

Hieruit leiden onderzoekers af dat Kruiningers in de veertiende en vijftiende eeuw contacten hadden in het Middellandse Zee-gebied. “De geschiedenis van Kruiningen begint daarmee driehonderd jaar eerder dan verwacht”, verklaart Karel-Jan Kerckhaert, archeologisch adviseur voor de gemeente Reimerswaal.

Wesp

De vondst van de enkele vijgenpitten uit de 14e of 15e eeuw is volgens Kerckhaert opmerkelijk door de herkomst ervan. “Vijgen waren in die tijd al een lokaal product in Zeeland, dat is niet heel bijzonder, maar deze vijgen blijken uit mediterraan gebied te komen. Dat maakt de vondst wel bijzonder.” Dat het niet om lokale vruchten gaat, blijkt volgens Kerckhaert uit de structuur van de onderzochte monsters. “Uit het onderzoek blijkt dat de vijgen een gaatje hadden dat erin is geboord door een wesp. Daardoor veranderde de structuur van de vijg en de pitjes werden hierdoor harder dan de pitjes van Zeeuwse vijgen.”

Mestlaag

De restanten zijn aangetroffen in een mestlaag op het Oude Plein. Deze mestlaag kwam vorig jaar aan het licht tijdens het archeologisch onderzoek voor de herinrichting van de parkeerplaats rond het gemeentehuis. Met een subsidie uit de Provinciale Onderzoeksagenda Archeologie Zeeland (POAZ) van de provincie Zeeland zijn monsters uit de mestlaag onderzocht. Het doel van het onderzoek was meer kennis opdoen van de voedseleconomie op het platteland in de periode van de dertiende tot en met de zestiende eeuw. “In de mestlaag waren veel plantenresten en zaden aanwezig. Onderzoek hiernaar geeft een beeld van onder andere het dieet van de inwoners van Kruiningen aan het einde van de middeleeuwen."

Filosoferen

De vondst van de geïmporteerde vijgenpitten bewijst volgens Kerckhaert niet alleen dat de geschiedenis van de Kruiningers langer teruggaat, maar ook dat de Laat-Middeleeuwse bewoners van Kruiningen contacten hadden met zeer ver weg gelegen gebieden. “We kunnen niet met zekerheid zeggen hoe de vijgen hier gekomen zijn, maar als onderzoekers filosoferen we hier uiteraard wel over. Omdat het lang zou hebben geduurd om de vijgen hier te voet of te paard over de wegen of over het water te krijgen, ligt het voor de hand dat het om gedroogde vijgen ging. Het moeten wel gegoede mensen zijn geweest die een product van zo ver weg haalden. Het is dan ook niet zo gek dat deze vondst in de buurt van kasteel Kruiningen is gedaan.”

Handelsroutes

Kerckhaert vertelt dat de onderzoekers de achtergronden rondom de vondst niet verder uitpluizen. “Misschien zijn er met verder onderzoek bijvoorbeeld handelsroutes te ontwaren, maar een onderzoeksrapport moet binnen twee jaar na het veldwerk afgerond worden. Maar zonder de provinciale subsidie hadden we de mediterrane contacten nooit ontdekt.”

Schijffibula

Eerder onderzoek voor de herinrichting van het Oude Plein leverde ook al een bijzondere vondst op: een Middeleeuwse schijffibula (mantelspeld), versierd met een malthezerkruis (foto). Van de vijgenpitten is helaas geen fotomateriaal beschikbaar.