'Slag om de Schelde krijgt nu pas de plek die hem toekomt'

MIDDELBURG - Tobias van Gent en Hans Sakkers werkten misschien niet dagelijks aan hun boek ‘Slag om de Schelde’, maar alle tijd en aandacht die ze er de afgelopen vijf jaar hebben ingestoken heeft zich uitbetaald. 75 jaar na de gevechten in Zeeland en West-Brabant ligt er een indrukwekkend, rijk geïllustreerd, meer dan twee kilo wegend boek dat de slag van alle kanten belicht.

Zowel bij Tobias van Gent als Hans Sakkers stond het schrijven van een boek over de Slag om de Schelde al jarenlang op hun to do-lijst, maar pas vijf jaar geleden besloten ze er samen werk van te maken. Een allesomvattend Nederlandstalig boek over het gevecht om de toegang tot de haven van Antwerpen was er tot nu toe nog niet.

Informatie

De schrijvers hebben de afgelopen jaren tal van archieven bezocht en de informatie die zij al hadden bij elkaar gebracht. Van Gent en Sakkers belichten in hun boek de tactische strijd en gevechten, zowel door geallieerde als Duitse ogen, en de verschrikkelijke gevolgen voor de bevolking. Bijzondere verhalen van ooggetuigen in elk hoofdstuk brengen de oorlog dichtbij voor de lezer. “Het is voor een zo breed mogelijk publiek geschreven”, zegt Van Gent. “We wilden het eigenlijk al eerder publiceren, maar het is goed om het dit jaar te doen. Nu staan de schijnwerpers op de slag.”

Terecht, vinden beide auteurs. “De slag krijgt nu pas zijn plek in de geschiedenis die hem toekomt. De bevelhebbers hebben het destijds wel als een hele belangrijke slag ervaren”, zegt Sakkers. “Hitler zelf heeft zich er meerdere malen mee bemoeid. Dat zegt genoeg. Hij wist dat Antwerpen de spil was voor het bevoorraden van de troepen.”

Monumenten

Toch is de Slag om de Schelde jarenlang onderbelicht gebleven. “Het is een complexe geschiedenis met veel verschillende strijdtonelen”, wijst Van Gent naar de kaart in het begin van het boek. “Daardoor is het in de jaren erna ook gefragmenteerd herdacht. Er staan meer dan tweehonderd monumenten in het gebied. Lokaal is er veel aandacht voor geweest, maar als geheel niet.”

Aansprekend

Volgens de militair historicus was het doel - bevoorrading van de geallieerde troepen via Antwerpen - niet erg aansprekend en waren het Canadezen die hier vochten voor de vrijheid. “De gevechten van de Amerikanen hebben veel meer aandacht gekregen.”

Dat er tijdens de slag ook tal van tactische blunders zijn gemaakt, zoals de inundatie van Walcheren, waarover Van Gent en Sakkers kritisch zijn, heeft ook niet meegeholpen. “De hele wereld hoopte dat de Slag om Arnhem de oorlog zou beëindigen. Toen dat mislukte was alle hoop verloren. In dat licht van de Slag om de Schelde plaats, een slag die niet nodig was geweest als generaal Montgomery in één keer was doorgestoten toen hij de haven van Antwerpen had veroverd. Door te stoppen gaf hij de Duitsers de kans om zich te hergroeperen.”

Dieptepunten

Als Montgomery het wel had gedaan had het iedereen veel ellende bespaard. “Het was een verschrikkelijke strijd met veel dieptepunten. De burgers hebben ontzettend veel te lijden gehad”, legt Sakkers uit. Hoofdstuktitels zoals ‘A terrible victory’ en ‘Oevers van de hel’ illustreren dat. Tijdens de gevechten in het najaar van 1944 zijn meer dan vijfduizend soldaten overleden, nog eens duizenden anderen raakten gewond, tal van burgers lieten het leven en van sommige dorpen en steden was niets meer over.

‘De Slag om de Schelde’ is verschenen bij Marberg Media en te koop in alle boekhandels. Het kost 49,95 euro.

Lezing

Tobias van Gent en Hans Sakkers geven vrijdag 20 september een lezing in de bibliotheek aan de Oostwal in Goes. De organisatie is in handen van de stichting Horen Zien en Lezen, die lezingen op verschillende locaties in Goes organiseert. Van Gent en Sakkers beginnen om 20.00 uur. Kaartjes à vijf euro zijn te koop bij boekhandel Paard van Troje aan de Lange Vorststraat in Goes.