Archeologen noemen vondst bij Kapelle 'zeldzaam'

KAPELLE - Een unieke vondst voor Zeeland. Zo betitelen archeologen de boerderij uit de Romeinse tijd die vorige week is ontdekt bij bedrijventerrein Smokkelhoek in Kapelle. Behalve de funderingen stuitten ze ook op tal van scherven.

De vondst is gedaan tijdens een archeologische opgraving in de Smokkelhoek. Met een graafkraan is eerst de klei in de bovenlaag verwijderd. Daarna gingen de archeologen en hun medewerkers voorzichtig verder met schepjes en troffels. Op hun knieën kropen ze rond op de vochtige zwarte veenlaag. Archeoloog Juke Dijkstra verzamelde scherven in een plastic zakje. IJzeren voorwerpen zijn niet gevonden, die zijn opgelost in de zure veengrond.

Hout

De archeologen hebben de fundamenten van een boerderij uit eind tweede of begin derde eeuw blootgelegd, vertelde projectleider Niels Bouma van ADC ArcheoProjecten woensdag. Ook zijn onder meer scherven van aardewerk aangetroffen. In de veengrond zijn duidelijk de balken en palen van de boerderij te herkennen. Bouma: “Via koolstofdatering kunnen we nagaan of het gebruikte hout hier uit de buurt komt. We kunnen er zelfs achter komen wanneer het hout is gekapt.”

Zwaluwstaarten

Bouma wees op typische kenmerken van de toegepaste bouwwijze, zoals de toepassing van zwaluwstaarten om balken en dwarsliggers aan elkaar te bevestigen. Mogelijk zijn er ook resten van vlechtwerken van wilgentakken in de bodem aanwezig. Die werden vaak gebruikt bij het aanleggen van funderingen. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat er nog een ouder gebouw op deze plek kan hebben gestaan.

Moernering

Dat de resten van de boerderij nog grotendeels intact zijn gebleven is deels geluk. In de periode van 300 tot 1100 na Christus overstroomde het land hier en raakte de vindplaats onder een dikke laag slib bedekt. Weer later werd hier zout uit het veen gewonnen, de zogeheten moernering. Tijdens de late middeleeuwen was dit een belangrijke bron van inkomsten in de Lage Landen. Bouma wees naar een zichtbare lijn in de bodem. “Daar moeten ze zijn gestopt met graven, omdat er te veel scherven werden aangetroffen. Dat is misschien de redding geweest.”

Speld

Vondsten als deze zijn geen dagelijkse kost. De vorm van de fundering van zeven bij zestien meter verschilt wezenlijk van andere in Zeeland gevonden Romeinse bouwwerken, aldus Robert van Dierendonck van Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland. Alleen in de Hoeksche Waard zijn volgens hem ook resten van een dergelijke boerderij blootgelegd. “We wisten al uit onderzoek in 2005 en 2006 dat er hier iets te vinden moest zijn”, vertelde een ambtenaar van de gemeente Kapelle. In die periode is er bodemonderzoek gedaan. Dat uiteindelijk deze boerderij werd gevonden is de spreekwoordelijke speld in een hooiberg geweest, zegt hij.

Vernietiging

Het terrein is verkocht aan Top Onions en moet na het archeologisch onderzoek weer  ‘schoon’ worden opgeleverd. Er gaat een laag grond overheen en er zal geheid worden, zodat de vindplaats onherroepelijk beschadigd raakt. “Archeologie betekent eigenlijk vernietiging”, zei Bouma. “Maar we nemen eerst voorwerpen mee en meten alles op.”

FOTO PETER URBANUS