Klaar voor eerste lustrum lokale Veteranendag in Steenbergen

STEENBERGEN – De stichting Veteranen Steenbergen (VeSt) houdt komende vrijdag voor de vijfde keer de lokale Veteranendag voor alle veteranen uit de gemeente Steenbergen, waarbij ontmoeting centraal staat. Eén van de hoogtepunten dit jaar is een groots ‘Witte Anjer’-concert van het Orkest van de Koninklijke Marechaussee in ’t Cromwiel. Sam Dihal vertelt over zijn ervaringen als veteraan in voormalig Joegoslavië.

Sam Dihal (51) was net klaar met zijn militaire opleiding als Verbindingsonderofficier, toen hij de oproep kreeg om naar Kosovo te gaan in 1999. Daar zou hij zich voegen bij KFOR, voor een speciale NATO-operatie, om bij te dragen aan vredesondersteunende activiteiten in dat gebied. “Ik heb een bijzondere tijd gehad,” begint Sam. “Ik was half twintig, net vader geworden en groen afgestudeerd. Na een hele voorbereiding moest ik leiding gaan geven bij de Verbindingseenheid Herstelcompagnie van de Landmacht. We werden gestationeerd in Skopje, Macedonië. Vandaaruit moesten wij ondersteuning bieden bij het in stand houden en herstellen van communicatie-verbindingen. Eind 1999 werd er overigens nog overal gevochten door verschillende kleine lokale groepen.”

Overlevingsstand

Sam legt uit dat hij niet in de frontlinie lag, dat de oorlog weliswaar officieel voorbij was, maar dat bij de grens tussen Macedonië en Kosovo het leed erg schrijnend was. “Overal bij de grens zag je mensen met tasjes, die huis en haard hadden moeten verlaten, die een blik in de ogen hadden die je het beste kan omschrijven als een soort ‘overlevingsstand’: ze hadden geen tijd voor emotie, ze moesten gewoon dóórgaan,.. overleven. We zagen ook heel veel kleine kinderen met vodden om het lijf die kwamen bedelen om eten. Wij waren geïnstrueerd om dit zoveel mogelijk te negeren, omdat er anders flink wat ongelukken zouden kunnen gebeuren, want de jongetjes vochten om het hardst als ze een appel kregen. Je doet je taak, probeert niet te veel emotioneel betrokken te raken, maar je bent natuurlijk ook maar gewoon een mens en dat soort indrukken gaan je niet in de koude kleren zitten…,” gaat hij verder. 

Vrijheid is niet vanzelfsprekend

Toen ik eind 2000 terugkwam was ik als persoon toch al wel veranderd. Mijn vrouw merkte dat ook heel duidelijk. Dáár zat je in een soort overlevingsstand en eenmaal terug in Nederland had ik best last van al die ‘regeltjes’. En tegelijkertijd had ik het gevoel: ‘Mensen, maak je niet zo druk, kijk eens wat er in de rest van de wereld gebeurt’.” Dihal is blij met de Stichting Veteranen Steenbergen. “We voelen verbondenheid met elkaar, want we hebben in oorlogsgebieden taken uitgevoerd waarvoor echt niet iedereen in de wieg is gelegd. En ik vind het ook heel erg belangrijk dat we uit kunnen dragen dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Daarom help ik? ook graag bij het voorbereiden van ceremonies, zoals op 4 mei. In die 2 minuten stilte gaat er heel erg veel door mij heen. Mijn hart vol herinneringen aan die tijd gaat dan open, alle heftige gevoelens krijgen even de ruimte, en daarna pak ik ze weer veilig in,” glimlacht hij.