Jet en Maartje zijn breeding assistants bij Rijk Zwaan: ‘Wij doen hetzelfde werk als de bij’

THOLEN - Jet van den Nobelen en Maartje Hendrikx werken als ‘breeding assistant lettuce’ bij Rijk Zwaan, een groenteveredelingsbedrijf in Fijnaart. Zij kruisen slaplanten. “We doen eigenlijk hetzelfde werk als de bij, wij zorgen voor bestuiving van de moederplant. Alleen doen wij dat met het stuifmeel van een andere plant, de vaderplant”, leggen Jet en Maartje uit. 

Dit doen zij in opdracht van de veredelaar. Die bekijkt welke planten met elkaar kunnen worden gekruist om nieuwe zaden en planten te ontwikkelen. Op deze manier ontwikkelt Rijk Zwaan zaden en gewassen die onder andere beter bestand zijn tegen extreem weer en ziektes en tegelijk zorgen voor smaakverbetering. Bij de vestiging in Fijnaart worden niet alleen zaden voor sla ontwikkelt, maar ook voor andere groenten. De best ontwikkelde zaden worden verkocht over de hele wereld. 

De werkdag van Jet en Maartje begint vroeg. Om 06.00 uur starten zij met het werk in de kassen. “Maar dat is helemaal niet erg”, zegt Jet. “Om 12.30 uur zijn wij klaar en hebben we de rest van de middag vrij.” Aan het begin van de ochtend starten is noodzakelijk voor het bestuivingsproces. “We beginnen dan met het natspuiten van de moederbloemen, omdat zij anders zichzelf bestuiven. Daarna blazen we de bloemen droog, plukken we de bloemen van de vaderplant voor het stuifmeel en brengen we ze aan op de moederbloem. Dat is het bestuivingsproces”, legt Maartje uit. 

De ‘breeding assistants’ zoeken ook de juiste planten bij elkaar. Daarvoor krijgen ze speciale lijsten. De zaden gaan in kleine zakjes. De aantallen daarvan worden ingevoerd in de computer in een speciale telruimte. “We doen echt interessant en nuttig werk, we werken mee aan nieuwe slarassen. Je ziet ook meerdere generaties van een plant voorbij komen. Het ontwikkelen van een nieuw ras duurt zo’n drie tot vijf jaar, het is leuk om het hele proces mee te maken”, vindt Jet. Zij doet dit werk al vijf jaar. Daarvoor werkte ze bij een witlofkwekerij: “Ik heb altijd in de tuinbouw gewerkt.” Maartje begon drie maanden geleden bij Rijk Zwaan. Daarvoor was zij actief in de detailhandel: “Dat betekende vaak werken in de avonduren en in de weekenden. Nu heb ik vaste werktijden en kan ik dat veel beter combineren met mijn paarden, dat is mijn grote hobby.” 

Fijne werksfeer

De twee werken met vijf andere collega’s op de sla-afdeling. Gezamenlijk vormen zij een team. “Maar je hebt wel echt je eigen werkzaamheden. Iedereen heeft een ‘eigen stuk’ met planten waar je werkt”, licht Jet toe. “Het is fijn dat je je eigen verantwoordelijkheid hebt, maar tegelijk kun je altijd om hulp vragen als dat nodig is. Iedereen wordt goed ingewerkt.” De dames roemen de werksfeer op de werkvloer. “We hebben echt een leuke club collega’s. Er is zeker ook ruimte om te lachen en we kunnen altijd met elkaar overleggen. We springen ook geregeld bij om elkaar te helpen”, benadrukt Maartje. 

Wie begint met het werk, hoeft geen specifieke ervaring te hebben. Nieuwe medewerkers worden door de huidige collega’s ingewerkt en leren zo snel hoe ze het kruisen van de planten snel in de vingers krijgen. Ook is er ruimte om cursussen te volgen. “Wel is het belangrijk dat je nauwkeurig werkt. Je moet heel secuur zijn om te zorgen dat de bestuiving slaagt”, geeft Jet aan. Ook is het handig als je goed bent met cijfers, omdat alle planten een nummer hebben en die mag je absoluut niet door elkaar halen, want dan wordt de verkeerde kruising gemaakt. Het werk gaat het hele jaar door, omdat de nieuwe zaden worden ontwikkeld in het kassencomplex. De topdrukte ligt in de maanden september en oktober. 

Maartje werkt vijf dagen per week bij Rijk Zwaan en Jet vier dagen. De twee vinden het werk prettig om te doen. “Het is fysiek geen zwaar werk, de plantjes staan op tafel, waardoor je niet zwaar hoeft te bukken. Ik ben nu 54, maar ik kan dit werk zeker nog jaren doen”, blikt Jet alvast vooruit. “Ik zou ook echt niet heel de dag achter een computer willen zitten.” “Wel loop je veel, dus je houdt er een goede conditie aan over”, besluit Maartje lachend.