Vrijmetselaarsloge Vlissingen vindt stukje geschiedenis terug in maritiem museum

VLISSINGEN - Het Muzeeum in Vlissingen heeft een uniek stemkastje tijdelijk in bruikleen gegeven aan de Vlissingse Vrijmetselaarsloge ‘l’Astre de l’Orient’. De Vrijmetselaars ontdekten het stemkastje bij toeval in het magazijn van het Muzeeum tijdens een bezoek ter gelegenheid van het 225-jarig bestaan van hun loge. Nadere bestudering wees uit dat de stembox ooit eigendom was van Vrijmetselaarsloge ‘Concordia’en later ‘The Sun’, de voorgangers van ‘L’Astre de l’Orient’, die in 1792 werd opgericht.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog namen de bezetters alle eigendommen van de ‘L’Astre de l’orient’ in beslag. Daarmee verdween een groot deel van de geschiedenis van de Vlissingse Vrijmetselaars. Jarenlange speurtocht naar de verdwenen eigendommen leverden weinig op. Met de toevallige ontdekking van het stemkastje is echter een klein stukje geschiedenis teruggevonden.

De stembox biedt leden van de Vrijmetselaarsloge de mogelijkheid om anoniem en objectief te stemmen over belangrijke zaken, zoals het toelaten of bevorderen van leden. De stembox ziet eruit als een huisje met twee vakjes, die niet met elkaar verbonden zijn. De vakjes zijn bereikbaar door een hand in het huisje te steken en vervolgens een knikker in het linker of rechter vakje te doen. Deze manier van stemmen wordt momenteel nog steeds gebruikt in alle loges.

Om te kunnen stemmen ontvangt elke stemgerechtigde één knikker. Die knikker kan hij in het vakje ‘voor’ of ‘tegen’ laten vallen. Als iedereen zijn knikker in het vakje ‘voor’ heeft gedaan, dan noemen de Vrijmetselaars de stemming ‘helder verlicht’. Is dat niet het geval, dan wordt het aantal voor- en tegenstemmers geteld. Op basis van de meeste stemmen worden voorstellen vervolgens aangenomen of verworpen. In plaats van knikkers gebruikten Vrijmetselaars soms ook witte en zwarte boontjes of zilveren en gouden munten.
Deze manier van stemmen was niet uniek voor Vlissingen. Ook andere loges wereldwijd gebruikten een stemkastje om volgens de principes van de Vrijmetselarij anoniem en objectief over belangrijke zaken te kunnen stemmen.

Het stemkastje blijft tot in elk geval één jaar in bruikleen. Daarna gaat het mogelijk weer terug naar het Muzeeum.