John Brosens schreef roman over Vlissingse verzetsdaden

VLISSINGEN - Hoewel er al jaren verhalen de ronde deden in Vlissingen is het Vlissings verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog een onderbelicht onderwerp geweest. Schrijver John Brosens heeft daar verandering in gebracht. In zijn roman ‘Partizanen aan de Schelde’ diept hij voor het eerst het ware verhaal over de verzetsdaden van kaashandelaar Willem Poppe en koster Frans van Sabben die een sleutelrol speelden in het Vlissings verzet.

John Brosens is geboren en getogen Vlissinger maar woont er al jaren niet meer. Door de Stichting Oorlogsjaren in Vlissingen is hij vorig jaar gevraagd om de verhalen die over het Vlissings verzet de ronde deden te onderzoeken en te verwerken in een boek. Al gauw bleek dat de verhalen die uit mondelinge overlevering werden verteld in de loop der jaren steeds mooier zijn geworden en steeds verder van de waarheid zijn komen te staan.

Onderzoek
Brosens klopte als eerste aan bij het gemeentearchief, toen nog in de Hellebardierstraat. “Daar kon ik onder meer de politieverslagen inzien en zo was ik in staat om een tijdlijn te maken. Willem Poppe heeft in 1956 zijn verhaal opgeschreven, maar vrij bescheiden en daarbij was de oorlog toen al jaren voorbij en lag het niet meer vers in het geheugen. Maar bij het NIOD in Amsterdam vond ik een uitgebreid verslag dat burgemeester Van Woelderen al in 1945 heeft opgesteld. Van Woelderen blijkt een coördinerende rol in het verzet te hebben gehad en stond rechtstreeks in contact met Londen.”

De nabestaanden van Poppe en Van Sabben heeft Brosens uiteraard ook gesproken. “Maar er is na de oorlog niet erg veel meer gepraat over hetgeen ze in die jaren hebben gedaan. Pa sprak er nooit over, kreeg ik te horen. Blijkbaar gold ook na de oorlog dat er niet over gesproken moest worden.” Toch waren de gesprekken met de zoons van Poppe en Van Sabben waardevol. “Ze hebben me veel over hun vaders kunnen vertellen en zodoende heb ik er echte mensen van vlees en bloed van kunnen maken.”

Verraad
Tijdens het onderzoek voor zijn boek stuitte Brosens op verrassingen. “Wat me het meest heeft verbaasd is dat ik ontdekte dat NSB-burgmeester Callenfels door verraad beschikte over een lijst met twintig namen van Vlissingers die bij het verzet zaten. Het wonderlijke daarvan is dat hij daar niets mee gedaan heeft. Hij had ze allemaal kunnen laten oppakken maar koos ervoor dat niet te doen, dus zo ‘slecht’ was hij misschien ook weer niet.”

Narrative fiction
Als vorm voor zijn boek koos Brosens voor ‘narrative fiction’, een vertellende stijl. “Hiervoor schreef ik een boek over Engelandvaarder en verzetsheld Pieter Doulein. Toen ontdekte ik deze vorm. Het maakt het verhaal veel levendiger. Ik kreeg daar positieve reacties op dus dat heb ik nu weer zo gedaan. Het is een vorm die mij bevalt en goed ligt. De hoofdrolspelers vertellen als het ware zelf het verhaal.”

Presentatie
Brosens en zijn uitgever hadden gehoopt op een grootse presentatie van ‘Partizanen aan de Schelde’. Maar door de coronamaatregelen zat er niet meer in dan een bescheiden signeersessie op afspraak bij boekhandel ‘t Spui. “Als alles weer een beetje normaal is dan kunnen we misschien nog iets doen; een lezing met lichtbeelden bijvoorbeeld. Dat komt er nog wel aan, hopelijk in november, dat zou een mooi moment zijn.”