‘De overheid laat het geld zo naar het buitenland lopen’

HOOGERHEIDE - Iedereen weet wel dat roken ongezond is. Maar in Nederland wordt vanuit het gezondheidsaspect geprobeerd roken te ontmoedigen door de tabaksaccijns keer op keer te verhogen. Maar die verhoging heeft volgens Niels van Elzakker van Primera juist een tegengesteld effect, waardoor de Nederlandse schatkist geld misloopt en de buurlanden met lagere accijnzen juist rijker worden.

Brancheorganisatie NSO van de tabaks- en gemakszaken heeft onlangs een brief gestuurd naar 77 gemeenten gelegen aan de grens met Duitsland en België. In de brief wordt een oproep gedaan aan deze grensgemeenten om zich hard te maken voor de ondernemers die geraakt worden door de accijnsverschillen tussen Nederland en de buurlanden. Niels van Elzakker is één van hen. “In de loop der jaren zijn diverse maatregelen getroffen om roken te ontmoedigen. Denk aan de rookvrije werkplek, het verbod op roken in openbare ruimtes en op tabaksreclame en de deuren voor de schappen, maar ook accijnsverhogingen. Dit laatste zorgt voor een enorm prijsverschil met de buurlanden. Hierdoor gaan veel klanten de grens over voor tabak.”

Accijns
Een zware Van Nelle kost in Nederland bijvoorbeeld 15 euro, terwijl ditzelfde pakje shag in België 12,70 euro kost. “Per slof ben je dan al gauw 25 euro goedkoper uit in België. En dit speelt niet alleen in België, maar ook in Duitsland.” Het probleem zit vooral in de accijns. Wie kijkt naar de opbouw van de sigarettenprijs, ziet dat zo’n 85% uit belastingen bestaat, zoals accijns en Btw. “Gaat iemand over de grens om een pakje sigaretten, dan bespaart deze persoon zelf natuurlijk geld, maar de Nederlandse schatkist wordt niet gevuld en die van ons buurland wel. Als je ziet dat 85% van de sigarettenprijs uit belasting en accijns bestaat, dan snap je zelf wel dat het om veel geld gaat dat de Nederlandse schatkist misloopt. Natuurlijk is roken ongezond en wordt het ontmoedigd, maar dit gaat nu niet over gezondheid. Het gaat ook om koopmansgeest. Het is natuurlijk niet zo dat tabak uit België of Duitsland minder schadelijk is dan tabak uit Nederland. Maar de accijns en Btw gaan nu naar de buurlanden en niet naar Nederland, terwijl de kosten voor de gezondheidszorg blijven bestaan. Alle buitensporige verhogingen zijn dan ook eigenlijk erg dom van de overheid. Het nivelleren van de prijzen met buurlanden zou slim zijn, én het succes van Europese samenwerking onderstrepen. Nu is dit Europees gezien een flop.”

Tripjes
Een extra probleem waar Niels tegenaan loopt als ondernemer, is dat buurlanden promoten aan de Nederlandse burger dat zij goedkoper zijn op bepaalde vlakken, zoals tabak, maar ook alcohol, brandstof of drogisterijartikelen. Er worden bijvoorbeeld vanuit de randstand zelfs toeristische tripjes naar de buurlanden georganiseerd. Hierdoor lopen Nederlandse ondernemers veel omzet mis, terwijl zij deze na de afgelopen coronaperiode juist heel goed kunnen gebruiken. Een oplossing is er wel volgens Niels. “De overheid moet de accijnzen zoveel mogelijk gelijktrekken of er in ieder geval voor zorgen dat het prijsverschil niet groter is dan 5%. Dat betekent in dit geval dat Nederland de accijns zal moeten verlagen om vrijwel alle tabaksomzet in Nederland te houden. Maar anti-tabak, dat is makkelijk politiek scoren.”

BIJDRAGE JOSÉ VAN DER WEGEN