Louis Minnebach en schrijver Jan van Elzakker hebben samen het boek 'Het verdriet van Woensdrecht' gemaakt. FOTO HUMPHREY HEKHUIZEN
Louis Minnebach en schrijver Jan van Elzakker hebben samen het boek 'Het verdriet van Woensdrecht' gemaakt. FOTO HUMPHREY HEKHUIZEN Foto: Humphrey Hekhuizen

75 Jaar Bevrijding: Jan van Elzakker heeft mensen een stem gegeven

Door: Eugene de Kok Algemeen

HOOGERHEIDE - Ook de Brabantse Wal herdenkt en viert 75 Jaar Bevrijding. De gemeenten Woensdrecht, Steenbergen en Bergen op Zoom doen dat met allerlei activiteiten. In dat kader brengt Weekblad de Bode in samenwerking met stichting Bevrijding Brabantse Wal wekelijks een bijzonder verhaal over mensen en gebeurtenissen tijdens de oorlog en na de bevrijding. Deze eerste aflevering gaat over ‘Het verdriet van Woensdrecht’.

Overal in de gemeente Woensdrecht zie je nog sporen in het landschap van de hevige strijd die er is gestreden tijdens de Tweede Wereldoorlog. “Ik loop al jaren hetzelfde rondje met mijn hond. Al die tijd kom ik langs een oude beukenboom, die aan de bovenkant is misvormd. Het was me nooit echt opgevallen, totdat iemand me vertelde over de oorzaak”, zegt Jan van Elzakker uit Hoogerheide, die op verzoek van Heemkundekring Het Zuidkwartier het boek ‘Het verdriet van Woensdrecht’ schreef.

Torens

De beukenbomen stonden in de oorlog rondom de Flugabwehrkanone-torens (flak), betonnen kolossen waarin Duitse soldaten op de uitkijk stonden. “De bomen waren te hoog, stonden in hun zicht. De Duitsers hebben de toppen afgezaagd en deze zijn nooit meer goed terug gegroeid.”

Boerderij

De boerderij van Van Beek in de Dorpsstraat in Woensdrecht is een ander, beter bekend voorbeeld. “Als je het erf oprijdt waan je je nog in oktober 1944. De kogelgaten zitten nog in sommige muren en je ziet de schuttersputten liggen in het landschap. Daar voel je hoe verschrikkelijk er is gevochten tijdens de Slag om de Schelde.”

Toegangspoort

Volgens Van Elzakker is er bijna geen plek ter wereld waar in de Tweede Wereldoorlog zo lang, zo hevig is gevochten om zo’n klein stukje grondgebied.

De Slag om Woensdrecht vond plaats in oktober 1944. Canadese militairen, die uit het zuiden kwamen, wilden Woensdrecht koste wat kost veroveren, omdat het voor de Duitsers de enige toegang via land was naar Zuid-Beveland en Walcheren. Zeeland moest in handen van de geallieerden komen, omdat het de toegangspoort was tot de haven van Antwerpen. Als Woensdrecht zou worden ingenomen, zouden de bezetters in het zuidwesten zijn afgesneden van hun hoofdmacht.

Tijdens de gevechten en beschietingen lieten vele militairen het leven. Alleen op vrijdag 13 oktober stierven er al 56 Canadezen. Het is een dag die nog altijd bekend staat als ‘Black Friday’.

Leed

In zijn boek beschrijft Van Elzakker, die tijdens het maken hulp heeft gehad van Louis Minnebach, het leed van de inwoners. 72 inwoners van de toenmalige gemeente Woensdrecht kwamen om het leven tijdens de oorlog. Ze worden in aparte stukken, tussen het oorlogsverhaal, met naam genoemd. “Het schrijven van dit boek voelde als een morele verplichting”, vertelt Van Elzakker. “Nu alle stemmen van de mensen die het hebben meegemaakt bijna zijn verstomd, wilde ik hen een gezicht geven.”

Niets

Het ‘Verdriet van Woensdrecht’ gaat over de mensen die zijn omgekomen, maar ook over degenen die na de oorlog terugkeerden en niets meer hadden. “Er zijn gezinnen geweest, die lange tijd hebben moeten wonen in de flak-torens. Zij waren alles, maar dan ook alles kwijt. Ik hoop dat mensen die het boek lezen lering trekken uit de verhalen. De slachtoffers in een oorlog zijn altijd de burgers.”

Het ‘Verdriet van Woensdrecht’ wordt op 8 oktober gepresenteerd. Leden van Het Zuidkwartier krijgen het cadeau. Het is na de presentatie ook te koop bij de Primera in Hoogerheide.

Toertochten

75 Jaar Bevrijding gaat zaterdag van start met een landelijke manifestatie in Terneuzen. Daarna zijn er in alle gemeenten meerdere activiteiten. Het hoogtepunt is het weekend van 26 en 27 oktober wanneer er toertochten zijn met militaire voertuigen en in Bergen op Zoom een defilé, taptoe en internationale herdenking plaatsvindt. Kijk voor alle activiteiten in het kader van 75 Jaar Bevrijding op www.bevrijdingsbrabantsewal.nl.



Blijf op de hoogte van het lokale nieuws uit jouw regio met onze dagelijkse nieuwsbrief