Aantal bijstandsuitkeringen ISD Brabantse Wal neemt opnieuw af

HOOGERHEIDE - Het aantal bijstandsuitkeringen van de Intergemeentelijke Sociale Dienst Brabantse Wal (ISD Brabantse Wal) is opnieuw afgenomen. De ISD, waar de gemeenten Bergen op Zoom, Steenbergen en Woensdrecht binnen samenwerken, zag het aantal uitkeringen met 5,2% afnemen. Dit blijkt uit de cijfers van het jaarverslag 2022. 

De bijstand moet gezien worden als het laatste vangnet voor mensen die niet meer kunnen voorzien in de noodzakelijke kosten van het levensonderhoud. Op 1 februari 2023 telde de ISD Brabantse Wal 2.280 bijstandsuitkeringen. Dat zijn er 125 minder dan op 1 januari 2022. Omgerekend is dit een afname met 5,2%. Volgens Ron van Toor, directeur van de ISD, is het succes echter groter dan de cijfers tonen. “Er waren ook nog eens 355 nieuwe aanvragen, waardoor ook een groot deel van het bijstandsbestand is ververst. Een deel van de uitstroom is niet te beïnvloeden door begeleiding naar werk, bijvoorbeeld door overlijden of verhuizing naar een andere gemeente. Daardoor is de uitstroom in het aantal uitkeringen eigenlijk nog groter dan puur die 125 tussen de peildata van 2022 en 2023.” 

Oplossingen

Wat ook opvalt in de cijfers is dat het aantal jonge bijstandsgerechtigden afneemt. “We zien de bijstandsleeftijd toenemen, maar ook zijn er meer mensen begeleid naar werk.” Zo waren er vorig jaar veel vacatures op de arbeidsmarkt. Dit bood kansen voor mensen die snel bemiddelbaar zijn naar werk, maar ook voor mensen die een grotere afstand tot de arbeidsmarkt hebben. “Zij vonden zelf werk met behulp van bijvoorbeeld sollicitatie-ondersteuning vanuit onze kant of er werd een werkplek gecreëerd met extra ondersteuning, begeleiding of onder aangepaste omstandigheden.” Volgens wethouder Lars van der Beek van de Gemeente Woensdrecht zijn mensen op andere manieren ook meer zelfvoorzienend geworden. “Dat neemt niet weg dat er nog steeds mensen zijn die hulp nodig hebben. Maar samen willen we armoede en sociale uitsluiting voorkomen. Betaald (aangepast) werk, persoonlijke ontwikkeling en de diverse ondersteuningsregelingen zijn daarbij enorm belangrijk. Het is goed om te zien dat dit zijn vruchten afwerpt.” Volgens de wethouder is dit mede te danken aan de samenwerking tussen meerdere partijen, zoals WijZijn, BWI, Stichting Leergeld, WVS, Werkplein, Hart van West-Brabant, UWV en bedrijven. Ook is er het Grensinformatiepunt, het zogenoemde GIP. “De grens moet geen barrière zijn voor werken en studeren. Maandelijks zijn er bijeenkomsten van het GIP en deze worden goed bezocht. De arbeidsmarkt houdt niet op bij de grens.” 

Trots

Volgens wethouder Dominique Hopmans van Bergen op Zoom vervult het de drie gemeenten met trots hoe de ISD heeft geopereerd in de afgelopen periode. “De ISD moest werken als een echte crisisorganisatie. We gingen van coronaregelingen als de TOZO en de TONK naar een energiecrisis met energietoeslagen. We hebben ISD-breed bijna 7.000 huishoudens een energietoeslag kunnen geven. Dan is het heel knap dat zelfs met extra werkzaamheden zoals de TOZO, TONK en energietoeslag de ISD 5,2% minder bijstandsuitkeringen heeft weten te realiseren.” De afname betekent echter niet dat er minder behoefte was aan inkomensondersteuning. Er was in 2022 juist veel behoefte aan extra ondersteuning. Zo werd er op alle minimaregelingen meer uitgegeven, al lag het aantal aanvragen niet altijd hoger. Wel is er meer gebruik gemaakt van onder meer de sociale culturele bijdrage en de collectieve ziektekostenverzekering. Volgens wethouder Nadir Baali van de gemeente Steenbergen is het ook heel belangrijk dat mensen weten dat die regelingen er zijn. “Er moet een vangnet zijn als mensen in armoede leven of op het randje van armoede zitten. Mensen moeten weten dat er regelingen zijn. Er is ondersteuning mogelijk als er in een gezin geen geld is voor een noodzakelijke grote uitgave of om kinderen te laten sporten.” Minder mensen in de bijstand betekent dus niet dat er minder druk op armoedemiddelen ligt. “Er zijn nog genoeg werkende armen, daarom is het juist belangrijk dat mensen weten dat er mogelijkheden zijn en hier ook gebruik van kunnen maken.” Volgens wethouder Hopmans dient werk dan ook meer doelen dan alleen rondkomen aan het einde van de maand. “Er zit ook een sociaal aspect aan. Armoedebestrijding is niet mogelijk, maar we kunnen wel proberen armoede te verzachten.” 

Toekomst

Voor de toekomst blijft de ISD zich samen met de gemeenten inzetten om mensen te helpen en in beweging te krijgen. “Als je mensen aandacht geeft en soms ook maatwerk biedt, kun je ze in beweging krijgen. Maatwerk met onderbouwing is altijd mogelijk. Er wordt vaak wel gedacht dat mensen in de bijstand niet willen werken, maar dit geldt maar voor een hele kleine groep. De meeste mensen willen gewoon werken. De kunst is proberen een vinger te krijgen achter waarom mensen in de bijstand zitten en dat gaat steeds beter.” Daarbij wordt ook nauw samengewerkt met het Werkcentrum, met bijvoorbeeld proeftuinen en leerwerkprojecten voor bijstandsgerechtigden.

De ISD biedt een vangnet op het gebied van inkomen en inkomensondersteuning en advies en ondersteuning op maat om naar vermogen te participeren en te werken. De uitvoerende organisatie is in handen van de gemeente Bergen op Zoom, maar de ISD wordt bestuurd door de gemeenten Woensdrecht, Bergen op Zoom en Steenbergen.