Johan Murre in zijn werkkamer in Middelburg
Johan Murre in zijn werkkamer in Middelburg Foto: Ed

Middelburger Johan Murre voltooit zijn Lexicon Bijbels Hebreeuws

Door: Edwin Mijnsbergen Algemeen

MIDDELBURG - De Bijbel, het Oude Testament, lezen in de oorspronkelijke taal? In Zeeland gebeurt dit volop. Veel Zeeuwen willen weten wat er echt in de Bijbel staat. Middelburger Johan Murre stond aan de wieg van veel cursussen Bijbels Hebreeuws. Hij gaf ze jarenlang zelf; inmiddels doen zijn gevorderde leerlingen dit. Op het Middelburgse Bijbelevent op 31 mei verschijnt zijn Lexicon Bijbels Hebreeuws, het ideale woordenboek voor de bijbelliefhebber. Een eerste exemplaar wordt uitgereikt aan Eduard Smit, wethouder cultuur van Middelburg. Ook de nieuwe Naardense Bijbel wordt gepresenteerd en er is een orgelconcert met koorzang.

Johan Murre’s Lexicon Bijbels Hebreeuws is een unicum. Want elk woord uit de Hebreeuwse Bijbel vind je erin terug, ook alle vervoegde woorden. Voor de bijbellezer is dat een uitkomst. Als voorbeeld in het Nederlands: niet alleen ‘komen’, maar ook ‘komt’ en ‘kwam’ staat in dit lexicon. Murres Lexicon is het eerste moderne woordenboek dat álle woorden heeft. Als liefhebber van de bijbelse mystiek en taal doet Murre nog meer in zijn Lexicon: van Bijbelse kernwoorden geeft hij niet alleen de betekenis maar ook extra toelichtingen (‘excursen’) om de oude teksten te begrijpen. Murre: “Bijbelvertalingen kunnen niet alles van de rijkdom van het Hebreeuws laten zien. Met het lexicon wilde ik dit zichtbaar en toegankelijk maken voor iedereen.”

De Dikke Murre

Jarenlang leerde Johan Murre Hebreeuws aan zijn tientallen cursisten, en leidde zo ook weer nieuwe docenten op. “In Zeeland lezen de mensen de Bijbel blijkbaar graag in het Hebreeuws. Maar deelnemers komen ook uit andere delen van het land. Toen ik zelf nog lesgaf, kwamen er diverse mensen uit België.” Om zijn cursisten en bijbelliefhebbers te helpen, ontstond dit lexicon, waarvan het eerste woord in 2016 op papier kwam. Redacteuren, zoals de Middelburgse (oud-)predikanten Leo IJkel, Eeuwout Klootwijk en Chris Kors lazen mee. Het lexicon is geschikt voor zowel beginners als gevorderden. Van Murres hand verscheen in 2016 al het gelijksoortige naslagwerk Lexicon Bijbels Grieks. Het won in 2017 de Zeeuwse Boekenprijs voor de beste wetenschappelijke publicatie. Inmiddels heeft die een vierde druk. De verkochte aantallen zijn ongekend voor zo’n specialistische uitgave. Met zulke cijfers lijkt welhaast het merendeel van de Nederlanders dat zich serieus met het Bijbels Grieks bezighoudt dit Lexicon te raadplegen. ‘De Dikke Murre’ heeft er nu dus een grote broer bij. 

Bijbelevent 31 mei Middelburg

Op het bijbelevent ‘Dichter bij de Ene’ wordt uitgelegd hoe dit bijzondere lexicon werkt. Chris Kors, predikant van de Nieuwe Kerk in Middelburg, interviewt Johan Murre. Ze nemen het publiek mee op ontdekkingsreis door Psalm 19.

Naardense Bijbel 

Pieter Oussoren, de vertaler van de Naardense Bijbel, laat horen hoe de oude Bijbelse poëzie doorklinkt in zijn vertaling van ‘het lied van Jona’ (Jona 2). Van de Naardense Bijbel zijn sinds 2004 zo’n 50.000 exemplaren verkocht. Op het bijbelevent presenteren hij en zijn Middelburgse uitgever Jan de Vlieger de herziene, maar liefst dertiende druk. Het is de definitieve teksteditie. De afgelopen 20 jaar heeft Oussoren, geholpen door talloze meelezers, deskundigen en liefhebbers, herzieningen doorgevoerd en de tekst zo dicht mogelijk op de bronteksten gekregen. Dat proces wordt met deze dertiende druk afgesloten. Een van de uitvoeringen van de nieuwe Naardense Bijbel krijgt een Zeeuwse tint: op het omslag prijkt een illustratie van Jona, geschilderd door de Zeeuwse kunstenaar Wim Hofman.

Zeeuwse psalmen

De Zeeuw Sam Janse – een kritische vriend van de Naardense Bijbel, docent Bijbelse talen aan de Protestantse Theologische Universiteit en medewerker aan de Nieuwe Bijbelvertaling – zal spreken over de deuterocanonieke bijbelboeken, te vinden in enkele edities van de Naardense Bijbel. Vocaal ensemble Cantori Davidici o.l.v. Theo van Willigenburg brengt Psalm 19 ten gehore in verschillende stijlen – waaronder in het Zeeuws. Orgelbegeleiding door organist/componist Margreet de Jong. De middag begint met het Coventry middaggebed.

Meer informatie

Het bijbelevent ‘Dichter bij de Ene’ met dubbelpresentatie is op vrijdagmiddag 31 mei in de Nieuwe Kerk (Abdijcomplex), Onder Den Toren 1, 4331 BD Middelburg. Inloop vanaf 12.30 uur. Aanvang: 13.00 uur. Halverwege een pauze met koffie, thee met lekkers, en om 16.30 uur sluiting met hapje en drankje. Entree: € 5,00 incl. consumpties. Opgave, betaling en programma: www.skandalon.nl/middelburg.





Blijf op de hoogte van het lokale nieuws uit jouw regio met onze dagelijkse nieuwsbrief