Rubriek Goes Gezien: Twee Maria’s in Grote Kerk

In de Bijbel komen heel wat verschillende vrouwen voor die Maria heten. Twee van die Maria’s zijn het meest bekend en worden wel eens, vaak onbewust, door elkaar gehaald: Maria, de moeder van Jezus, en Maria Magdalena. De eerste speelt vooral – maar niet uitsluitend – in het begin van de evangeliën een rol en de tweede doet dat uitsluitend aan het einde, bij de dood en opstanding van Jezus. Het is deze Maria, Maria Magdalena dus, die dezer dagen als stadsheilige van Goes volop aandacht krijgt en wiens naamdag aanstaande vrijdag is. En dat wordt deze keer uitgebreid gevierd!

Charles Linssen maakte deze foto in de Grote Kerk, die vanwege het ‘of’ ook Maria Magdalenakerk mag heten. En toch staat op de foto niet Maria Magdalena, maar de maagd Maria (bijna) centraal. Kijk naar de ramen achter de Turkse kap van het orgel en u ziet er eentje afwijken: het raam pal rechts van het topje van de kap heeft als enige de Franse lelie (‘fleur de lis’) als versiering. Deze Franse lelie is hét symbool van de maagd Maria. Haar ‘aanwezigheid’ in de Maria Magdalenakerk is op z’n minst opvallend, hoewel de fleur de lis vaker voorkomt in middeleeuwse kerken. Het symbolische raam verwijst waarschijnlijk naar een aan Maria gewijd altaar; het hoofdaltaar was natuurlijk wel aan Maria Magdalena gewijd. Zo was de situatie in ieder geval rond 1405. Al deze wijsheid komt overigens uit het prachtboek ‘Stappen in en om de Grote Kerk in Goes’ van Allie Barth en Albert Kort (2013).

Als eigentijds logo komen we de Franse lelie tegen bij de scouting. Waarom Baden-Powell ooit dit herkenningsteken voor zijn verkenners/padvinders koos? Hij zag er geen bloem in, maar de pijlpunt van een kompas, die helpt het pad te vinden. De historie van het symbool begint in het oostelijke Romeinse Rijk waar de fleur de lis – toen ongetwijfeld anders geheten – het symbool van koninklijkheid en voorspoed was. De Franse koning Lodewijk VII (12e eeuw) vond dat wel wat en eigende het symbool zich toe. Sindsdien was de daarom zo genoemde Franse lelie het symbool van het Franse koningshuis. Als gezegd is het ook het symbool van zuiverheid en de maagd Maria, die veel mensen ook helpt het (levens)pad te vinden. Zoals Paul McCartney schreef: ‘When I find myself in times of trouble, Mother Mary comes to me, speaking words of wisdom…’

Tekst: Arend van der Wel
Foto: Charles Linssen