Rubriek Goes Gezien: Blauwe stenen
Door: Britta Janssen Algemeen‘Aha, dit moet de Blaauwe Steen zijn!,’ zei de vrouw tegen haar man en ze wees naar het vierkant van blauwe klinkers aan het begin van de Bocht van Guinea.
Ze had een plattegrond in haar hand, dus het kon niet missen. Maar dat deed het wel, want ze hield de plattegrond ondersteboven en dan kan de Bocht van Guinea in zekere zin zomaar de Blaauwe Steen worden. Overigens sprak ze deze straatnaam echt met twee a’s uit. Later bleek dat dit kwam omdat dit echtpaar uit Twente afkomstig was.
Dit is echt gebeurd! Toevallig fietste ik op het gemakje door de Sint Jacobstraat, toen ik dit tafereeltje waarnam. Veel kan ik verdragen, maar als toeristen met een plattegrond in de hand in mijn Goes verdwalen… nee. Ik stopte dus en legde uit hoe het echt zat. De vrouw blij, de man knikte; hij had het wel gedacht, denk ik. Ze kwamen uit Enschede en deden zomaar – ins Blaue hinein – met de trein een dagje Goes. En ze vonden het geweldig! Het werd een gezellig gesprek, ook omdat ik ruiterlijk toegaf dat ze ‘toch wel een punt hadden’: de Bocht van Guinea heeft meer blauwe stenen dan de Blaauwe Steen zelf.
De blauwe klinkers in de Bocht zijn ‘scoria bricks’. Ze liggen op meer plekken in Goes. Zo zijn de parkeerplekken aan de Oostsingel tegenover De Bult ervan gemaakt en plaveien ze ook de ingang van de kinderboerderij. Ze zijn ergens na 1872 gebakken in de steenfabriek Tees Scoriae Brick Company aan de rivier Tees in Noord-Engeland. Ze zijn echter niet van rivierklei gebakken, maar van slakken (of sintels, de afvalstof bij ijzerproductie in hoogovens). Deze innovatie – hergebruik van waardeloos materiaal! – sloeg aan en de blauwgrijze klinker veroverde de wereld. Scoria is Grieks voor uitwerpselen en het woord werd ook gebruikt voor de lava van een vulkaan (lavaslakken). Scoria-klinkers worden sinds 1972 niet meer gemaakt en daarom doen ze het goed in de tweedehandshandel, ook vanwege de authentieke en stoere uitstraling. Ze hebben slechts één nadeel: ze rieken kwalijk (uitwerpselen!). Maar die stank ontstaat alleen als je ze breekt, en dat valt helemaal niet mee.
Hoog tijd dat we een kijkje gaan nemen in de echte Blaauwe Steen. De pijl op de foto laat al zien waar we heen moeten. Over twee weken gaan mijn kleindochters daar de teerling werpen! En de oudste torst de blauwe baksteen natuurlijk mee.
Tekst en foto: Arend van der Wel
