Goes gezien door Arends oog: De teerling werpen op het hellend vlak

Vorig jaar deze tijd werd de replica van de historische blauwe steen in het gelijknamige straatje – maar dan met dubbel a geschreven – onthuld door er een dobbelsteen op te gooien. Mijn kleindochters wilden dat wel ’s dunnetjes over doen en om de beurt de teerling werpend, werpen ze nu spelenderwijs ook nog wat vragen op.

Wat nu, teerling? Zo werd tot ver in de negentiende eeuw – en in Vlaanderen nog wel – de dobbelsteen genoemd. Het woord leeft nog voort in de zegswijze ‘de teerling is geworpen’: de beslissing is gevallen. Daarmee wordt gelijk duidelijk dat de dobbelsteen niet zomaar een vrijblijvend speeldingetje is, maar een voorwerp waarmee besluiten werden genomen en keuzes gemaakt. In dit geval gaat het om het verdelen van los- en laadwerk onder groepen arbeiders, die in voorbije tijden bij de Goese haven hun brood verdienden. Hoe dat dobbelen om betaald werk op die plek precies in zijn werk ging, heeft Frank de Klerk van het gemeentearchief uit de doeken gedaan in het blad De Spuije (nr. 114, winter 2021).

De replica van de historische steen waarop werd gedobbeld, is van Belgische arduinsteen en maakte ooit deel uit van een kademuur. ‘Die grote steen is toch niet blauw?,’ zegt de oudste kleindochter. ‘De stenen eromheen zijn blauwer!’ En dan heb je nog de ‘echte’ blauwe steen, de scoria brick van de vorige keer, die ze weer mee heeft getorst en zelfs nog eentje extra: ‘Die is pas echt blauw!’ De Belgische arduin van de replica heet blauwgrijs van kleur te zijn, maar zelfs grijsblauw lijkt hier wat overdreven. En dat arduinsteen bij regen wat blauwer oogt, is ook maar een schrale troost.

De meisjes kunnen overigens niet geloven dat grote mensen op deze steen serieus hebben gedobbeld, ‘want hij ligt helemaal scheef!’ Je ziet inderdaad voor je dat de arbeiders om de haverklap naar de lagergelegen Sint Jacobstraat moesten hollen om de geworpen teerling weer op te halen, al zal het bij kleinere, zwaardere teerlingen wel meevallen. Het straatje Blaauwe Steen heeft een hellingspercentage van ruim zeven procent en dat geldt dus ook voor de replica. Volgens de traditie noteren de kleindochters op die replica nu ook met een krijtje wat ze gooien. En laat de eindstand van hun battle nu precies gelijk zijn! De meisjes mogen dus allebei de schuit met vaten bier lossen, eh, vanavond thuis de vaatwasser inruimen. 

Tekst en foto: Arend van der Wel