Rubriek Goes Gezien: ‘… doe het ook een ander niet!’

De rubriek ‘Goes Gezien’ van Arend van der Wel gaat deze keer over molen De Koornbloem in Goes.

Het stijgende straatje naar molen De Koornbloem, waar deze foto is gemaakt, heet sinds 1920 officieel Paardenweg. Het dalende weggetje richting Molenplein heet sinds 1979 ook zo; de Paardenweg maakt dus een haakse bocht bij de molen. In de negentiende eeuw stond naast de molen – ongeveer waar het woonhuis staat – een gebouwtje waarin paarden de molen aandreven in windstille periodes: de rosmolen. Deze paarden gingen naar hun werkplek over het in de volksmond geheten ‘paardenweggetje’. 

Per volgende week zaterdag 12 november is de molen weer elke zaterdag van 10.00 tot 16.00 uur geopend voor de verkoop van versgemalen Zeeuwse meelproducten. Vooralsnog is dat alleen tarwe, later wordt het assortiment uitgebreid met spelt, rogge en boekweit. De Koornbloem draait in principe alleen op vrijdag en zaterdag, bij niet te weinig en niet te veel wind. Als u wat komt kopen, is het dus goed mogelijk dat u de molen in actie ziet én hoort; een mooie ervaring voor moderne mensen.

Rust de molen, dan staan de wieken zo: +. Hobbymolenaar Boonman – op de foto met zijn meehobbyende zoon – wijkt daar bij regen iets van af (‘net uit het lood’), zodat er geen water op de horizontale balken van de wieken blijft staan. Heeft u er trouwens wel eens bij stilgestaan dat oude molens tegen de klok in draaien en moderne molens (‘windturbines’) juist met de klok mee? Alsof dat laatste het meest logisch is, wordt dan gezocht naar een verklaring waarom oude molens linksom draaien. Het kan met de nerfrichting van het hout te maken hebben of misschien wel met de rechtshandigheid van de molenaar. Het antwoord is vast blowing in the wind, my friend.

De molen is in 1801 in negen maanden tijd gebouwd. Rechts van de ‘voordeur’ (zonder bel en brievenbus, wel met huisnummer) is een grote eerste steen ingemetseld, met datum en namen. Hij is niet makkelijk leesbaar, want hij is duchtig door de tand des tijds aangevreten. Onderaan staat ook nog een boodschap: ‘Dat gy niet wilt Dat u geschiet Doet het ook Aen een ander niet‘. Dat is toch wonderlijk! Wat heeft deze tegeltjeswijsheid nu met meel of wind te maken? Deze wijze raad staat - anders geformuleerd - in de Bijbel (Lucas 6:31), maar komt ook voor bij de Chinese wijsgeer Confucius en in andere wereldgodsdiensten. Kennelijk is deze universele tip met alle winden mee naar Goes gewaaid. Maar laten we ‘m toch maar niet in de wind slaan.        

Tekst en foto: Arend van der Wel