Legendarisch bezoek Dries van Agt in 1977 in Princenhage

Een dorp dat massaal op de been is voor een politicus! Kan dat gebeuren?

BREDA - Jawel, in 1977 zette "Dries van de fiets", minister president Van Agt Princenhage op stelten. Ik word er aan herinnerd door een foto van Ronald Huismans. Het is 'n plaatje in het Roode hert waar werd 'gerecupereerd'. In de wielertermen van de man die ik het mooist vond spreken op Gerard Reve na.

DOOR RINIE MAAS

'Manneke'

Iemand die de groten der aarde ontving en op werkbezoek was in genoemd dorp, vanwege de landelijke verkiezingen. Geflankeerd door de Kontactcommissie Princenhage (KKP): Vic van Esch en Jan van den Broek; vergezeld door Jac Goos en Hans van Dun, de ondergewaardeerde wethouder. In zijn tijd deed hij meer om het provinciestadje uit zijn inert wegdommelen te halen dan heel BenW. Ja, hij is een kleine man Dries, zoals Ronald herinnert. Maar…ook een manneke dat mij imponeerde door zijn enorm snelle stappen. De foto komt uit het familiearchief van Van den Broek. Bijzonder!

'Sapristi'

Zij het dat schrijver dezes er ook een had in dezelfde herberg met dezelfde mensen om zich heen waarop hij Dries van Agt de hand drukt. "Geef ik hem de vijf", dan 'sapristi' even een foto knippen had ik Steven Nuvelstein, buurtgenoot gevraagd. Het was een foto met onschuld. Ik had er geen bedoeling mee. Op dat moment de grap dat mijn kinderen zouden zeggen "Wat doet papa bij die mijnheer?….Oh ja, dat is een van de premiers die Nederland heeft geleid". Die grap is niet gelukt. En ik kan me ook niet herinneren dat ik de foto aan de kroost heb laten zien. Het bewijs is ook weg. Waar de foto zat bij Stiefbeen en andere 'prominenten' zie ik nu een leeg blad met insteekhoekjes.

'Agtiaans'

Die handdruk lukte. Er volgde tussen de toekomstige minister-president en ondergetekende zelfs een genoeglijk babbelmoment, gadegeslagen door een topvol Roode hert. Wethouder van Dun, aan wie ik persoonlijk ook nog veel te danken heb, de broer van onze ex- Bredase gemeentevoorlichter Joep van Dun legde me niets in de weg. Integendeel. "Dit is onze stads- en dorpsschrijver", lichtte hij toe aan de toekomstige premier in dit land. Hij vond het wel een mooie grap dat een van zijn partij een gesprekje had met het CDA kopstuk. De reactie van de politicus, die zonder katholieke kerk veel zou missen, was 'Agtiaans', een reactie die ik altijd voor mezelf heb gehouden. Hij legde tijdens het intermezzo in de herberg vaderlijk zijn beide handen op mijn schouders en sprak; "Mijn waarde, of gij ooit een bestseller schrijft of niet is van geen betekenis. Edoch, weest gewis verzekerd dat als gij over de mooie en lelijke kanten van uw stad en dorp schrijft; ik zeg er uitdrukkelijk bij: de beide kanten; dan schrijft gij over de wereld". Ik liet het inwerken. "Meneer van Agt", zei ik, "de heilig landstichting waar u woont, is van grote schoonheid. Maar nu u hier bent moet u de Martinuskerk binnenlopen. Dat is een pareltje van déze grond". Aan dit door mij aangeprezen bezoek is hij niet toegekomen.

'Accolade'

Ik besefte op dat moment wel degelijk met een zeldzaam man te hebben gesproken met een enorme intellectuele dynamiek, een besef dat door de jaren heen groter is geworden. Los van de vraag of men alle opvattingen die hij uit, linksom of rechtsom, kan delen. Dat kan natuurlijk nooit. Maar voor- en tegenstanders van Van Agt noemen een gesprek met hem een verbale omhelzing. In zijn woorden: 'een accolade'. Zijn woordgebruik was opvallend in Princenhage en dat is het gebleven.

Moeder

Zo pleit hij, opgeschoven naar links, nog steeds orthodox vurig voor het opdragen van de H.Mis 'ad oriëntem'. Met het gezicht van de priester naar het Oosten oftewel met de rug naar de gelovigen. 'Mijn waarde' klonk mij die bewuste, legendarische dag 13 mei 1977 respectvol en gemoedelijk in de oren. Een archaïsme vergroot niet maar verkleint de afstand tussen mensen. Over zijn eerste regeringsploeg liet hij aan de stemmers, zonder ouderwets taalgebruik, weten: "Dit is geen kabinet van ijdeltuiten en non-valeurs". Niet velen zijn ervan op de hoogte dat zijn moeder Anna Godefrida, Wilhelmina, Sophie Frencken (1902-1978), roepnaam Annie in Princenhage is geboren. Verwijzend naar haar zei hij: "Ik leef niet zo gemakkelijk, neen, nogal zwaartillend, meer moeder dan vader".

Princenhage

Dries van Agt, de man die ook zijn zenuwen in bedwang had bij de gijzeling van de treinreizigers op de Punt (op zich legitiem verzet overigens omdat Ambon zelfstandigheid was beloofd en dit niet werd toegekend) heeft het land politiek gediend van 1977-1987 Een man die opkomt voor de rechten van de Palestijnen. Dat is nu Dries van Agt die als premier door Princenhage flitste!