RSG ‘t Rijks in ere hersteld: ‘We willen dit voor de komende 100 jaar bewaren’

BERGEN OP ZOOM - Het liefst had rector Leon de Rond deze week groot feest gevierd, want na een jaar verbouwen, renoveren en inrichten is de vernieuwbouw van (een deel van) ‘t Rijks klaar. Het oudste deel van de school is volledig onder handen genomen en in ere hersteld. ‘t Rijks is daarmee een moderne school met oude elementen. “Dit was niet alleen een bouwkundig project, maar ook een onderwijskundig project”, vertelt Leon de Rond.

RSG ‘t Rijks in Bergen op Zoom is de oudste school in het voortgezet onderwijs van West-Brabant. Leerlingen uit Roosendaal, Etten-Leur en Zeeland kwamen vroeger al naar Bergen op Zoom om hier onderwijs te volgen. Deze ‘HBS’ oftewel Hogereburgerschool werd in 1882 opgericht en sinds 1884 zit ‘t Rijks gevestigd in het pand op de hoek van Bolwerk-Noord en de Burgemeester Stulemeijerlaan. “Ergens rond 1950 zijn er nieuwe ramen ingezet en is de ingang verplaatst”, weet Leon de Rond. 

Brugklasgebouw

Maar, zo’n vier jaar geleden werden de eerste plannen gemaakt om dit voormalige Hbs-gebouw aan te pakken. “Dit wordt nu het brugklasgebouw”, legt De Rond uit. “Tachtig procent van de lessen die ze gaan volgen, worden hier gegeven. Ze komen daarmee in een relatief kleinschalige omgeving terecht. Ze hebben hun eigen gebouw, eigen lokalen en een overblijfplek. Zo kunnen de brugklasleerlingen langzaam wennen aan het grotere gebouw. Natuurlijk mogen ze daar ook komen, maar dat hoeft niet.” 

Lucht, licht en duurzaamheid

Volgens De Rond was het pand aan de buitenkant eigenlijk nog wel in orde. “De voegen zijn bijvoorbeeld wel nagekeken, gevuld en schoongemaakt en het dak is netjes gemaakt.” Maar vooral binnen heeft er in het laatste jaar een grote transformatie plaatsgevonden. “Kernwoorden daarbij waren ‘lucht, licht en duurzaamheid’.” Er is bijvoorbeeld vloerverwarming geplaatst, de boel is geisoleerd en het ventilatiesysteem is vernieuwd. Maar, dat zijn vooral technische zaken. “We hebben de vernieuwbouw ook gebruikt om onderwijskundig veranderingen aan te brengen.” 

Onderwijs van nu

Zo zijn er bijvoorbeeld werkpleinen gerealiseerd waar de leerlingen gezamenlijk opdrachten uit kunnen werken. Er zijn stilteruimtes gecreëerd voor leerlingen die in stilte willen werken en nog veel meer. “Het waren allemaal hele kleine lokaaltjes, waarin we de leerlingen eigenlijk moesten opproppen. Nu is er veel meer ruimte.” Bij de totstandkoming van het plan hebben de leerlingen zelf mee mogen denken. “We hebben onze technasiumklassen gevraagd om ideeën aan te dragen. Wat is er nodig voor het onderwijs van nu? Die vraag hebben we aan hen voorgelegd en met hun input zijn we aan de slag gegaan.” 

Ideeën

Eén van die ideeën was het creëren van expositieplekken. “De leerlingen werken regelmatig projecten uit, maar ze konden na afloop niet laten zien wat ze gemaakt hadden. Nu hebben we op iedere etage een expositieplek waar ze hun werk kunnen tentoonstellen.” Ook de ideeën voor de werkpleinen en stilteruimtes komen vanuit de leerlingen. Leerkrachten hebben daarentegen weer het idee voor een instructietafel toegevoegd. Een speciale tafel vooraan in de klas waar 3 of 4 leerlingen kunnen zitten voor wat extra uitleg. “Zodra ze die uitleg hebben gehad, kunnen ze weer op hun plek gaan zitten.” De architect heeft al die ideeën meegenomen en er één geheel van gemaakt. 

De bouw

Zo’n twee jaar geleden werden de ideeën ingeleverd bij de gemeente en één jaar geleden is gestart met de vernieuwbouw. Tijdens het proces werden er bijzondere dingen gevonden. “Zo kwamen we deze originele plafonds tegen. Er zaten drie andere plafonds overheen, maar we hebben geprobeerd om deze plafonds zo veel mogelijk in ere te herstellen.” Ook kwamen ze een oude bel tegen die in de muur weggestopt zat, oude schoolplaten en zelfs skeletten van de biologielessen van vroeger. Al die zaken zijn bewaard en worden tentoongesteld in een vitrine. “We wilden rond 1 maart klaar zijn en dat is mooi gelukt. De oude gymzaal en woning van de conciërge worden nu ook aangepakt en die zijn één maandje later klaar.” 

Toekomstbestendig

De platte daken op andere delen van de school zijn eveneens aangepakt, zodat er in de meivakantie zonnepanelen geplaatst kunnen worden. Zo wordt ‘t Rijks helemaal klaargemaakt voor de toekomst. “Deze vleugel ís ‘t Rijks. Dit is waar het allemaal is begonnen. Mijn drive was dan ook om dit voor de komende 100 jaar te bewaren. Dit is een studietempel en ik hoop dat er nog veel generaties van mogen genieten.” In de komende jaren wil De Rond nog een paar andere vleugels aanpakken. “Over vier of vijf jaar hebben we het hele pand gehad.” 

Kijkje nemen

Het liefst had Leon de Rond deze week natuurlijk een grote (her)opening georganiseerd, maar vanwege de coronamaatregelen kan dat niet. “Wel gaan we kinderen uit groep acht komend weekend de kans geven om samen met één ouder binnen een bepaald tijdslot even langs te komen. Dan kunnen ze toch even een kijkje nemen bij waar ze terecht gaan komen.”