Breda van Weleer: Pater Bernard, opvolger van pastoor Luykx van de St. Annaparochie, deel II

BREDA - Een duif, een kwast en een kruiswegstatie. Dat is het verhaal over pater Bernhard Feijen, zoals ik hem heb gekend, de opvolger in 1971 van Gardiaan Luykx als pastoor van de St. Annakerk.

DOOR RINIE MAAS

Het was te gek hoe die pater kapucijn Bernard Feijen vanuit de pastorie Haagweg 3 gewiekst de vlijtige handen gebruikten van zijn pastoriegenoten pater de Visser, broeder Lok, broeder Jansen, Remmers en juffrouw Van Steen voor kerk en gezin om de parochie verder stevig vorm te geven.

Duiven En of u nu kerkelijk of onkerkelijk bent het is de vraag of het verlies van de parochies voor het stedelijk weefsel niet enorm is. Een evenement is een moment. Het is een eendagsvlinder. En als die zijn dag niet heeft…Een voetbaltempel is helemaal onmogelijk een gelijke verbindende vervanger. Maar het gaat zoals het gaat. Bernard zag al wel dat hij zijn aandacht moest geven aan opbouw. In minder dan geen tijd voegde hij aan de bestaande bewegingen toe de werkgroepjes Kerk en Samenleving, onderwijs op de St. Annascholen, Charitas, Zonnebloem, stichting Houtgreep, bejaardensoos, Willem Alexander hobbyclub, de Tienerclub, Abanda, carnavalsclubs en de dagelijkse eucharistievieringen om 9.00 uur “om de snee erin te houden”. Na de H. Mis ging ie z’n duiven een bad geven. Als altaar-assistent mocht ik mee. Hij haalde zorgvuldig het vuil weg tussen hun pootjes en hij vroeg waaraan ik dacht als ik een duif zag. “Aan Hein van Gastel van N.A.C.”, zei ik tot z’n verbazing. Ik legde uit dat die niet liep maar over het veld vloog als…een duif. “De H. Geest zit in je eigen hoofd”, voegde ik eraan toe. Ik had geen zin om voor een onnozelaar aangezien te worden.

Kwast Drie drumbands zorgden voor vrolijkheid in – en om de kerk Bredania, Concento, Kunst aan het Volk. De cante-claermarsen maakten ereburger Jan Meijvis gelukkig als hij uitrustte op de bankjes aan de Weerrijssingel. Mevrouw Paardecam was de contactpersoon voor de N.K.V. dames. Het belangrijkste, om de kerk te behouden, was de parochiebijdrage (A. Broeders) maar het meest eerbiedwaardig was in mijn ogen ‘het college’ van collectanten dat werd aangevoerd door de heer A. Grimminck. De acolietengroep hielp pater Bernhard bij het misseren. De taken van de ommegang door de kerk met Pasen moesten verdeeld worden. Ik wilde de kwast. “Ja, wie anders, de kwast?”, zei Feijen. Hij schertste. Hij pakte me op die duif wiens gestalte voor mij werd aangenomen door een voetballer.

Schutse Die wijk leefde. Dat was de verdienste van mevrouw Van de Vuren (kerkbestuur), van Dimphie Adriaensen van de koren, Ria Aertse van het Latijns koor en het Tiener koor dankzij Gonnie de Jongh Maar het was toch vooral de parochie als levend organisme in z’n geheel die de stad opfleurde. En gelukkig is Haagweg 3 als St. Annahuis voor de kwetsbaren, minder spectaculair misschien maar minstens even groots in zijn na te streven doel, het adres voor hen om een veilige schutse te vinden. De kerk staat er herbestemd nog steeds. Gek genoeg had de bouw van de St. Annakerk in 1903 voor f. 108.750 (heel wat geld maar nu omgerekend enkele vastgoedmiljoenen) daar eigenlijk niet mogen plaatsvinden. Grondboringen wezen uit dat de situering op de steenwal naar Princenhage ongeschikt was voor de bouw van de monumentale neogotische kerk van Cuypers, Stuyt en Calf. Maar op 26 april 1905 werd hij ingewijd door Mgr. Leijten; daags erna wijding van pastoor Smits over wiens aandeel in de luisterrijke verfraaiing van de kerk en door zijn familie we al veel verteld hebben.

Kruiswegstatie Opzienbarend aan de kerk is zonder twijfel de Lourdesgrot, ingewijd in 1905 en de kuiswegstatie geweest. Nooit meer heb ik ergens zo’n naturalistische weergave gezien van het lijden en de kuisiging van Christus. Op een dag bleef ik versteend bij de statie van de geseling staan. Aan de karwats waarmee Jezus werd gemarteld zaten haken. Ineens dacht ik aan iets anders: aan vissen in de singels. En ziende de haken nam ik me voor er alleen nog met het schepnet op uit te gaan. Tommy Wieringa vindt religie de slechtste uitvinding van de mensheid ooit. Een puberinzicht. Ik daag hem uit tot debat. Het Christendom heeft hij niet begrepen. Van de kerk, moreel toonaangevend in de wereld, evenmin. Het ene punt na het andere brengt die kerk op de agenda: armoede, zorg, uitbuiting en nu weer het kweken van transgene gewassen. Wieringa blijft hangen bij de filosoof Nietzsche die het evenmin begrepen heeft. Religie vind ik niet de beste uitvinding; wel de meest noodzakelijke. Namelijk daar waar het hogere zich teerzaam buigt over het lagere, uit ontferming. Voor pater Bernard Feijen een vanzelfsprekendheid. Gebouwen verdwijnen. Barmhartigheid blijft.

St. Annakerk. FOTO ARCHIEF RINIE MAAS