Dit was de impact van de Watersnoodramp op Tholen

THOLEN - We gaan even flink terug in de tijd. Het is de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 als vanaf 03.00 uur verschillende dijken in Zeeland, Noord-Brabant en Zuid-Holland doorbreken. Eerder op deze dag werd al een waarschuwing gegeven voor flink hoogwater door de stormvloedwaarschuwingsdienst. Echter had niemand ook maar enigszins kunnen vermoeden wat de verschrikkelijke gevolgen waren van deze zeer zware storm.

Op 31 januari 2023 is het 70 jaar geleden dat 1836 mensen om het leven kwamen door de Watersnoodramp. Ook meer dan 200.000 paarden, koeien en ander vee kwamen om. Ruim 200.000 hectare landbouwgrond kwam onder zout water te staan en talloze woningen raken beschadigd. Vele woningen worden onbewoonbaar. Deze zwarte dag in de geschiedenis staat nog steeds bij veel Zeeuwen in het geheugen gegrift. Zeeland werd het hards getroffen met 873 doden. Ook het eiland Tholen werd zwaar getroffen en dan met name Stavenisse. De dijken in Stavenisse braken door over een lengte van 1800 meter. 156 inwoners vonden hierbij de dood. In Sint-Maartensdijk kwamen vier mensen om het leven waaronder een baby van slechts tien maanden oud.

In Sint-Philipsland waren 10 doden te betreuren waaronder een aantal tieners. Bewoners werden compleet verrast door het opkomende water. Velen konden niet zwemmen en daarbuiten was het een koude nacht. Het was guur weer en de watertemperatuur lag op circa vier graden. Het was pas op 2 februari 1953 toen duidelijk werd wat de impact van de ramp was. Hulpverlening kwam toen pas mondjesmaat op gang. Stavenisse was veranderd in een oorlogsgebied. Het dorp lag compleet in puin en was over land niet meer te bereiken. De Noorse koning Haakon schonk Nederland 326 woningen.

In Stavenisse werden 19 van deze woningen gebouwd. In Museum De Meestoof is een ‘watersnoodswoning’ te bezoeken. De hoofdbron van bestaan op het eiland was op dat moment landbouw. Doordat veel vee verdronk en de landbouwgrond onder water kwam te staan raakten veel boeren gedupeerd. Men was weken bezig de dode dieren te bergen. Met 350.000 zakken klei werden de dijken in eerste instantie gedicht. Er werkten 900 mensen mee om de gaten te dichten. Het duurde hen twee weken voordat de gaten gedicht waren en er begonnen kan worden met het afpompen van het water. Tot dan staat Stavenisse nog voor het grootste gedeelte onder water.

Tot op de dag van vandaag hebben de oudere huizen op het eiland nog steeds vochtproblemen door de hoge waterstand van de Waternoodsramp. Een ramp als deze komt hopelijk nooit meer voor. De kans dat een dijk anno 2023 doorbreekt is klein, maar hij is wel aanwezig. Door het werk van de waterschappen blijven de dijken beheerd en door het gebruik van gemalen wordt de waterstand geregeld. Vandaag de dag worden weerswaarschuwingen ook beter kenbaar gemaakt dan 70 jaar geleden. Mocht een dijk op het punt van doorbreken staan kan er veel sneller worden ingegrepen als in 1953. Door een stijgende zeespiegel en klimaatverandering zijn de waterschappen extra alert op dijkdoorbraken. Voldoet een dijk niet aan de eisen, dan wordt deze gelijk versterkt. De kans dat de geschiedenis zich zal herhalen is dan gelukkig ook uitermate klein.