Op jacht naar de rat: heel West-Brabant heeft er last van!

WEST-BRABANT - Terwijl de zon langzaam ondergaat, gaan Daniël en Edwin van Saver gewapend met een luchtbuks op jacht. Hun prooi? Geen gewoon wild, maar ratten. Deze knaagdieren hebben zich de afgelopen tijd niet alleen laten zien in donkere steegjes, maar ook op social media en in de gesprekken van verontruste inwoners. Maar wat is er precies aan de hand met de rattenproblematiek in heel West-Brabant? Wij liepen mee met plaagdierbeheersers Daniël en Edwin.

Afgelopen zomer veroorzaakten ratten die ongegeneerd door de straten in onder meer Bergen op Zoom dartelden nogal wat opschudding, vooral nadat beelden ervan viraal gingen op Facebook. En ook in de gemeente Woensdrecht worden met enige regelmaat ratten gespot. Plaagdierbeheersers Daniël en Edwin houden de knaagdieren onder controle in West-Brabant: “Soms schieten we er honderden neer”, verkondigen ze. “We trekken er ‘s avonds maar één keer per maand op uit. De rest van de tijd zijn we bezig met het beheersen van ratten, zij het overdag,” vertelt Daniël. Het werk is meer dan alleen bestrijden, leggen ze uit: “Onze titel is ‘plaagdierbeheersers’ en in deze situatie zijn we ‘rattenbeheersers’. We willen de problematiek onder controle krijgen voor de inwoners in heel West-Brabant. Zodra er een melding binnenkomt, komen wij in actie.”

Wegnemen van de bron

Daniël benadrukt dat de oplossing eigenlijk eenvoudig is: “Het draait allemaal om het wegnemen van de bron waar ze op afkomen. Ratten zijn slimme beesten en weten precies waar ze moeten zijn. Als je buurvrouw dagelijks vogelvoer buiten strooit, moet je niet verbaasd zijn als ratten daar ook op afkomen. Verwijder je het vogelvoer, dan hebben de ratten geen reden meer om terug te komen.” De meeste rattenproblemen worden veroorzaakt door menselijk gedrag, voegen ze toe. “Een zak afval naast de containers of buiten geplaatste vuilnisbakken trekt natuurlijk ratten aan. Als de melding uit zo’n situatie komt, is het probleem snel opgelost. Dan hebben we niet te maken met een rattenplaag.”

Diverse bestrijdingsmogelijkheden

Maar niet alle ratten zijn solitaire zwerfdieren. “We komen ook hele nesten tegen, en dat is niet verwonderlijk. Ratten planten zich razendsnel voort. Bruine ratten kunnen wel vijftien nesten per jaar produceren”, legt Edwin uit. Elk nest kan zeven tot tien jongen voortbrengen die binnen twaalf weken geslachtsrijp zijn. “Het kan dus snel gaan,” merkt hij op. Om deze reden wordt bij de bestrijding van ratten en muizen sinds 2023 een integrale aanpak gehanteerd, genaamd Integrated Pest Management (IPM). “We beginnen altijd met preventieve en niet-chemische maatregelen. Alleen in noodsituaties grijpen we naar chemische middelen. Gewoon een gifdoos neerzetten is uit den boze. Dat is schadelijk voor het ecosysteem of zelfs voor de mens. We starten meestal met lokdozen en vallen, en als laatste redmiddel schieten we met een luchtbuks.” Met behulp van een warmtebeeldcamera spotten ze de ratten voordat ze toeslaan. “Dit is eigenlijk een humane manier van bestrijden. Het dier lijdt geen pijn en sterft direct, in tegenstelling tot vergif.” Voordat Daniël en Edwin op pad gaan, worden politie en bedrijven geïnformeerd, zodat iedereen voorbereid is als inwoners een melding mochten doen van twee mannen met een luchtbuks.

Bang voor mensen

Inwoners hoeven echter niet bang te zijn voor ratten, verzekeren ze: “Ratten komen niet zomaar je huis binnen. Ze zijn eigenlijk bang voor mensen. Ze zitten in het riool, maar met moderne riolering kunnen ze niet naar boven komen. Het draait vooral om bewustwording van de bron waar ze op afkomen, namelijk achtergelaten voedsel. Heb je last van ratten? Verwijder dan het vogelvoer of het afval en je zult zien dat de ratten ook verdwijnen.”